Credit Suisse và cuộc truy tìm mắt xích yếu nhất trong lĩnh vực tài chính toàn cầu

Khi lãi suất tăng và giá tài sản sụt giảm, các nhà đầu tư đang cố gắng xác định những mắt xích yếu nhất trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Mỗi thị trường gấu đều tạo ra những nạn nhân là một quốc gia và doanh nghiệp. Trong giai đoạn 1997-1998, nền kinh tế của Thái Lan đã sụp đổ, cũng như sự sụp đổ của quỹ đầu cơ LTCM (Long-Term Capital Management). Trong khi đó, Iceland và Lehman Brothers là nạn nhân trong đợt trượt dốc 2008-2009.

Trong cuộc khủng hoảng lần này, Anh là quốc gia kế tiếp. Anh đang đối mặt với đồng tiền giảm giá và ngân hàng trung ương đã phải can thiệp vào thị trường trái phiếu để cứu trợ hệ thống lương hưu. Giờ đây, một số người tin rằng nạn nhân của đợt bán tháo lớn năm 2022 trên thị trường đã được phát hiện: Credit Suisse, một tập đoàn Thụy Sĩ chuyên về quản lý tài sản, ngân hàng tư nhân và ngân hàng đầu tư.

Cổ phiếu của Credit Suisse đã giảm 55% trong năm nay và chi phí hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) đo lường rủi ro vỡ nợ đã tăng mạnh. Hai yếu tố kết hợp này vốn đã quen thuộc với bất kỳ ai chứng kiến các công ty Phố Wall gặp khó khăn trong giai đoạn 2008-2009, cũng như tuyên bố của các nhà quản lý Credit Suisse rằng ngân hàng đang có khả năng thanh khoản và vị thế vốn mạnh.

Phiên bản năm nay của sự sợ hãi về sự tự tin tại một ngân hàng cũng đi kèm với một bước ngoặt mới: một vòng xoáy của những tin đồn ác ý, điên rồ và bịa đặt trên Twitter và các nơi khác. Chúng ta một lần nữa lại đối mặt với vấn đề “quá lớn để thất bại” trong thời đại truyền thông xã hội.

Vì vậy, tuyên bố trên Twitter rằng Credit Suisse là "tiếp theo" có ý nghĩa không? Ý tưởng rằng một ngân hàng lớn, ngân hàng bóng tối hoặc công ty đầu tư có thể gặp khó khăn là chính đáng. Hệ thống tài chính đã trở thành thói quen với lãi suất chạm đáy trong 15 năm. Cuộc săn lùng lợi tức đã khiến các công ty bảo hiểm và các quỹ khác dồn vào danh mục đầu tư các tài sản có thời hạn dài và cực kỳ nhạy cảm với lãi suất tăng.

Các ngân hàng Mỹ đã rút lui khỏi hoạt động cho vay khi các quy định ngày càng chặt chẽ hơn, thay vào đó, một hệ thống tín dụng dựa trên thị trường đã xuất hiện để xử lý hàng nghìn tỷ đô la nợ chất lượng thấp. Đã có một số vụ sụp đổ ở quy mô trung bình, bao gồm quỹ đầu cơ Archegos và Greensill - đế chế sụp đổ gây chấn động ngành tài chính.

Hơn nữa, Credit Suisse đã hoạt động kém và gặp khó khăn trong một thời gian khi đã phải gánh chịu nhiều vụ bê bối về quản lý rủi ro và tuân thủ, bao gồm cả việc bị tổn thất bởi Archegos và Greensill.

Tuy nhiên, ở hầu hết các khía cạnh khác, nó không giống như tâm chấn của một vụ bùng nổ tài chính theo cách mà Lehman hay công ty bảo hiểm AIG đã từng gặp phải. Thay vì tăng trưởng nhanh chóng vì chấp nhận rủi ro cao, bảng cân đối kế toán của Credit Suisse đã liên tục thu hẹp trong thập kỷ qua. Ngày nay, Credit Suisse là công ty tài chính niêm yết lớn thứ 54 trên thế giới tính theo quy mô tài sản.

Các vấn đề của Credit Suisse là đặc trưng và ở một mức độ nào đó, là biểu hiện của sự thận trọng trong quản lý hơn là liều lĩnh. Mảng ngân hàng đầu tư của Credit Suisse đang thua lỗ và cần phải thu hẹp hoặc đóng cửa. Dựa trên kết quả kinh doanh quý II, mảng kinh doanh này đã tiêu tốn 30% tài sản được điều chỉnh theo rủi ro và có chi phí hàng năm là 8 tỷ SFr (8 tỷ USD) và lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu âm 14%.

Kinh nghiệm cay đắng từ Deutsche Bank hay Royal Bank of Scotland cho thấy rằng việc thu hẹp một ngân hàng đầu tư cũng giống như ngừng hoạt động một lò phản ứng hạt nhân: nguy hiểm và tốn kém. Mối quan tâm chính của các nhà đầu tư là những khoản lỗ tiềm ẩn này có thể lớn đến mức Credit Suisse sẽ phải tăng vốn chủ sở hữu để đảm bảo có đủ vốn để hỗ trợ các hoạt động kinh doanh đang hoạt động hay không khi cơ cấu nguồn vốn khá lành mạnh.

Để giảm chi phí đi vay, Credit Suisse sẽ phải thuyết phục các nhà đầu tư rằng họ có một đề xuất tốt hơn để thu nhỏ ngân hàng đầu tư của mình mà không phải chịu khoản tổn thất lớn. Credit Suisse dự kiến sẽ công bố kế hoạch tái cơ cấu vào ngày 27/10.

Nhưng ít nhất cho đến nay, Credit Suisse không phải là một ví dụ về mô hình kinh doanh với sự vượt trội và bùng nổ ngoạn mục. Thay vào đó, Credit Suisse là một ví dụ về một công ty tương đối yếu đang chịu áp lực khi các điều kiện tài chính thắt chặt và nền kinh tế gặp vấn đề.

Sẽ còn rất nhiều công ty trong số này và có thể trong nhiều ngành công nghiệp khác đối mặt với tình huống tương tự và chắc chắn Credit Suisse không phải là cái tên cuối cùng chịu áp lực khi nền kinh tế suy thoái. Trong khi đó, việc săn lùng “những tên tuổi lớn” trên các thị trường sẽ tiếp tục.

Các tin khác