Thời đại do thám (K1): Theo dõi bước chân

Trong thời đại kỹ thuật số, với các thiết bị điện tử, một người dân bình thường sử dụng có thể trở thành công cụ do thám mà khổ chủ không hề hay biết.

Trong thời đại kỹ thuật số, với các thiết bị điện tử, một người dân bình thường sử dụng có thể trở thành công cụ do thám mà khổ chủ không hề hay biết.

Điện thoại di động - vật bất ly thân của không ít người - bị lợi dụng thành kẻ mách lẻo mọi đường đi nước bước của chủ nhân.

Điện thoại mách lẻo

Một chủ nhà hàng châu Á ở trung tâm thành phố Toronto (Canada) có thể nói rành rẽ trong tháng đó có 170 khách hàng của mình đi club, 250 người tới phòng tập thể thao và 216 người đến từ khu vực thượng lưu Yorkville.

Ông không hề mất công theo đuôi đối tượng như những thám tử thời xưa, và cũng chẳng cần đặt bất kỳ câu hỏi nào với khách hàng, nhưng ông vẫn thu lượm được tất cả những thông tin đó bằng cách đăng ký dịch vụ của Công ty Turnstyle Solutions Inc.

Công ty này mới chào đời được 1 năm, nhưng đã kịp “rải thảm” các cảm biến tại khoảng 200 doanh nghiệp trong bán kính 0,7 dặm ở trung tâm thành phố Toronto để theo dõi người mua sắm khi họ di chuyển trong thành phố. Mỗi cảm biến có kích thước gọn gàng như một cỗ bài, có thể theo dõi các tín hiệu phát ra từ những chiếc điện thoại thông minh đang bật Wi-Fi.

Điều đó cho phép dựng lại chân dung các thói quen của khoảng 2 triệu người dân khi họ di chuyển trong cuộc sống hàng ngày, từ phòng tập yoga cho tới các nhà hàng, quán cà phê, sân vận động thể thao, khách sạn hay câu lạc bộ đêm. Turnstyle nằm trong số những công ty tiên phong trong phong trào theo dõi những người tiêu dùng đang vô tình phát sóng liên tục vị trí của họ bằng điện thoại.

Những công ty mới thành lập khác, trong đó có Euclid Analytics Inc ở San Francisco, sử dụng cảm biến để phân tích các mẫu bước chân, phần lớn áp dụng trong phạm vi của một cửa hàng bán lẻ, nhằm cung cấp cái nhìn sâu sắc về hành vi của khách hàng. Sự thành công của những công ty như thế đã nói lên giá trị ngày càng tăng của các dữ liệu vị trí.

Phân loại người dân

Nhà mạng Verizon Wireless năm ngoái đã bắt đầu nghiên cứu thông tin vị trí khách hàng để giúp các nhà bán lẻ nhận biết khách mua sắm đến từ khu vực nào và một số thông tin về thói quen của họ, chẳng hạn như những nhà hàng họ đi qua. Apple gần đây đã ra mắt công nghệ iBeacon có thể được tích hợp vào các bộ cảm biến để đọc các tín hiệu điện thoại thông minh của khách hàng trong các cửa hàng Apple.

Tuy nhiên, Turnstyle là một trong số ít công ty đã bắt đầu sử dụng công nghệ do thám một cách rộng rãi hơn để theo dõi người dân nơi họ sinh sống, làm việc và mua sắm. Mạng lưới cảm biến dày đặc của công ty có thể theo dõi bất kỳ điện thoại đã bật Wi-Fi, tạo điều kiện cho công ty xây dựng hồ sơ phong cách sống của người tiêu dùng. Báo cáo hàng tuần Turnstyle gởi đến khách hàng cung cấp số liệu tổng hợp và không bao gồm tên tuổi của người dân.

Tuy nhiên, Turnstyle thu thập tên, tuổi, giới tính, và hồ sơ trên mạng truyền thông xã hội của một số người “trót lỡ” đăng nhập Facebook qua dịch vụ Wi-Fi miễn phí Turnstyle cài đặt tại các nhà hàng và quán cà phê. Turnstyle sử dụng thông tin cụ thể đó, kết hợp với các dữ liệu theo dõi di động rộng hơn, để phân ra hàng chục lối sống, chẳng hạn như những người thích tập yoga, những người thích tới nhà hát, và những thanh niên nhí nhố.

Theo dõi ở phạm vi rộng hơn có Viasense Inc, một công ty mới ở Toronto. Viasense đang xây dựng các hồ sơ chi tiết về lối sống của người dân bằng cách kết hợp dữ liệu vị trí với dữ liệu từ các nguồn khác, bao gồm của các công ty tiếp thị. Mỗi ngày, Viasense theo dõi 3-6 triệu thiết bị trong bán kính 400km xung quanh Toronto.

Công ty còn mua thêm một khối lượng lớn dữ liệu tín hiệu điện thoại từ các nhà mạng điện thoại di động quốc gia của Canada. Các thuật toán của Viasense sau đó sẽ phân loại người dùng vào các hạng mục lối sống khác nhau dựa theo thói quen đi lại hàng ngày của họ, được công ty tiết lộ có thể truy dấu đến từng m2.

Smartphone, những kẻ mách lẻo khó đề phòng.

Smartphone, những kẻ mách lẻo khó đề phòng.

Bằng cách giám sát một người đến sân golf bao nhiêu lần trong một tháng, Viasense có thể phân loại họ như là một tay golf bậc thường, bậc trung hay bậc cao. Những người có điện thoại di động di chuyển xung quanh các công viên thành phố vào khoảng 5:30-8:30 mỗi sáng sẽ được thuật toán đánh dấu là “chạy bộ vào buổi sáng sớm”.

Công ty xác định “thanh niên” bằng cách xem xét tín hiệu điện thoại phát ra từ vị trí trường học trong giờ học, từ câu lạc bộ vào buổi tối. Những dữ liệu đó được đối chiếu với điều tra dân số và danh sách tiếp thị công ty mua từ các nhà môi giới dữ liệu để suy luận thông tin cá nhân, chẳng hạn như chủ điện thoại có thu nhập cao hay không.

Người sáng lập của Turnstyle, Chris Gilpin, 27 tuổi, cho biết nếu một doanh nghiệp biết được đội thể thao nào được khách hàng của mình ưa chuộng nhất, họ có thể cung cấp chương trình khuyến mại đặc biệt vào những ngày đội đó thi đấu.

Cụ thể, từ thông tin của Turnstyle, ông chủ nhà hàng châu Á đã cho thiết kế lại logo mang vẻ thể thao hơn. Hoặc một chủ nhà hàng khác đã thuê DJ chuyên trị âm nhạc những năm 80 vào các đêm thứ Sáu sau khi biết rằng hơn 60% khách hàng đều đã trên 30 tuổi.

Tuy nhiên, một số người tiêu dùng đã rất ngạc nhiên khi vỡ lẽ rằng bằng cách đăng nhập vào mạng Wi-Fi tại quán cà phê, họ đã mở đường cho việc theo dõi thói quen đi lại và cung cấp cho các doanh nghiệp địa phương một hồ sơ tổng hợp các hoạt động của mình. Họ cảm thấy lo lắng khi thông tin cá nhân bị tiết lộ.

(Còn tiếp)

Các tin khác