Lợi nhuận cao từ tín dụng cá nhân

(ĐTTCO) - Năm 2016, mảng khách hàng cá nhân mang lại lợi nhuận đáng kể cho các NH. Tiếp tục khai thác tiềm năng này, năm nay trong định hướng kế hoạch kinh doanh đã công bố, hầu hết các nhà băng cho biết sẽ tiếp tục đẩy mạnh cho vay cá nhân, giảm bớt sự phụ thuộc vào các khách hàng lớn.

Lãi lớn nhờ cho vay cá nhân

Kết thúc năm 2016, LienVietPostBank ghi nhận tổng lợi nhuận trước thuế 1.347 tỷ đồng, gấp 3,2 lần năm trước và lợi nhuận sau thuế 1.062 tỷ đồng. Như vậy, từ năm 2012 đến nay, lợi nhuận trước thuế của NH này mới trở lại mốc 1.000 tỷ đồng. Yếu tố tạo nên sự tăng trưởng vượt bậc này chủ yếu nhờ sự đóng góp của tăng trưởng tín dụng, tính đến ngày 31-12-2016, cho vay khách hàng đạt 79.676 tỷ đồng, tăng 41,8% so với năm 2015, cao hơn mức tăng trưởng tín dụng 31% mà NHNN cấp phép, đạt mức cao nhất của toàn hệ thống.

Theo đó, thu nhập lãi thuần tăng 53% từ mức 2.619 tỷ đồng cuối năm 2015 lên mức 4.023 tỷ đồng cuối năm 2016. Trong đó, mảng bán lẻ đóng góp lớn vào mức tăng trưởng này, cơ cấu bán lẻ năm 2016 tăng 1,6 lần so với cuối năm 2015, tỷ trọng bán lẻ tăng từ 29% trong năm 2015 lên 35% trong năm 2016.

Trong tài liệu chuẩn bị cho ĐHCĐ thường niên 2017 mới công bố, ACB đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế khoảng 2.205 tỷ đồng, tăng trưởng hơn 32% so với mức 1.667 tỷ đồng đạt được trong năm 2016. ACB cũng cho biết, đến cuối năm 2016, tăng trưởng tín dụng đạt 163.000 tỷ đồng, tăng 21%, trong đó tín dụng khách hàng cá nhân tăng mạnh 30%, bám sát định hướng chiến lược của ACB. Năm 2017, ACB định hướng tập trung đẩy mạnh tín dụng khách hàng cá nhân, doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa theo mục tiêu chiến lược của NH.

Trong khi đó, theo ông Phạm Quang Dũng, Tổng giám đốc Vietcombank, NH đặt kế hoạch lợi nhuận trước thuế ở mức 9.200 tỷ đồng, tăng trưởng khoảng 12%. Năm 2017, NH sẽ phát triển và dịch chuyển cơ cấu khách hàng, cơ cấu kinh doanh. Đây cũng là điểm đã thể hiện rõ nét năm 2016, cụ thể NH đã chủ động tăng trưởng dư nợ khách hàng DN ở mức thấp, chỉ 8,6%, trong khi tăng trưởng tín dụng khối DN nhỏ và vừa cùng khách hàng thể nhân ở mức cao, tương ứng tăng 39% và 38,8%.

Tại VietinBank, lợi nhuận năm 2016 đạt 8.250 tỷ đồng, tăng 12% so với năm 2015, vượt 4% kế hoạch. Trong năm 2016, tổng dư nợ tín dụng của VietinBank đạt 720.000 tỷ đồng, tăng 18% so với năm 2015, trong đó dư nợ bán lẻ tăng 35% so với năm 2015, chiếm tỷ trọng 27% tổng dư nợ. Năm nay, NH tập trung mục tiêu tăng trưởng bứt phá khách hàng vừa và nhỏ, khách hàng bán lẻ và DN FDI, giảm bớt sự phụ thuộc vào khách hàng DN lớn.

Phân tán rủi ro

Phó tổng giám đốc một NHTMCP chia sẻ, các NH đang tập trung dịch chuyển tín dụng sang nhóm khách hàng cá nhân nhằm mục tiêu phân tán rủi ro trong hoạt động cho vay. Hiện một nhóm NH đang tập trung khai thác khách hàng khu vực thành thị, tích cực săn lùng những khách hàng có thu nhập ổn định có nhu cầu mua sắm, tiêu dùng cao, đồng thời bám sát nhu cầu mua nhà để ở, chính sách nhà ở cho người có thu nhập thấp để tăng trưởng tín dụng. Một nhóm khác lại có xu hướng tiến về khu vực nông thôn theo chính sách tín dụng phát triển nông nghiệp nông thôn để tăng cường hỗ trợ vốn cho vay nông nghiệp.

Hình thức cho vay đối với khách hàng cá nhân cũng được áp dụng linh hoạt, có khách hàng cần tài sản đảm bảo mới được vay vốn nhưng có khách hàng cũng được vay tín chấp, đồng thời không áp dụng một khung lãi suất cố định mà lãi suất cao hay thấp tùy thuộc vào mức độ rủi ro của khoản vay. Mặc dù triển khai các món vay nhỏ lẻ có chi phí cao, nhưng lãi suất cao hơn cho vay DN từ 3-4%/năm, nên không chỉ đủ bù đắp chi phí hoạt động bình quân tăng thêm mà còn đóng góp đáng kể vào lợi nhuận.

ACB là NH có thế mạnh cho vay cá nhân. Ảnh: L.THANH

Theo nhận định của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, trong 10 năm qua xu hướng tiêu dùng thị trường Việt Nam thay đổi rõ rệt, người dân sẵn sàng chi tiêu trước cho các nhu cầu đời sống thay vì tiết kiệm trước, chi tiêu sau, chuyển từ tiền mặt sang thẻ tín dụng trong thanh toán và sử dụng các kênh bán lẻ trực tuyến thay vì chuỗi cửa hàng bán lẻ như trước kia. Xu hướng trên tác động lớn đến tín dụng tiêu dùng của hệ thống TCTD.

Cụ thể, theo thống kê của NHNN, tốc độ tăng trưởng tín dụng tiêu dùng bình quân 20%/năm từ năm 2010 tới nay. Thị phần tín dụng tiêu dùng tập trung chủ yếu ở nhóm NHTM (chiếm 90,7%), nhóm công ty tài chính (CTTC) chỉ chiếm 9,3%. Sự chênh lệch lớn về thị phần của 2 nhóm do danh mục cho vay của các NHTM chủ yếu là các mặt hàng có giá trị cao như cho vay mua nhà, ô tô, trong khi nhóm CTTC hướng đến các khoản vay giá trị thấp hơn.

Trong tương lai, đầu tư tài chính cho tiêu dùng sẽ tiếp tục phát triển mạnh và có sự dịch chuyển từ tín dụng DN sang tín dụng tiêu dùng, đặc biệt trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN còn gặp nhiều khó khăn.

Nhiều TCTD xác định chiến lược phát triển trong thời gian tới mở rộng tín dụng tiêu dùng và thành lập các công ty tài chính để chuyên môn hóa tín dụng tiêu dùng. Hiện tại hệ thống có 14 công ty tài chính và 12 công ty cho thuê tài chính, thị phần tài sản và dư nợ rất thấp, lần lượt 1,3% và 0,3%. Theo thống kê, tín dụng tiêu dùng cuối năm 2016 ước tính khoảng 605.000 tỷ đồng, tăng 39% so với đầu năm, chiếm 11,4% tổng tín dụng.

Hiện Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) đã quản lý khoảng 26 triệu tài khoản khách hàng thể nhân, đây là nguồn tài nguyên rất có giá trị mà các TCTD cần khai thác khi phát triển tín dụng khách hàng cá nhân để đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng, quản lý rủi ro tín dụng.