Bút sa gà… gáy

(ĐTTCO) -  Nếu ngoại hình giống con gà trống của Tổng thống Hoa Kỳ mới đắc cử Donald Trump là niềm cảm hứng trang hoàng vui chơi giải trí cho một số trung tâm thương mại lớn ở Trung Quốc, thì lễ tuyên thệ nhậm chức của ông diễn ra trước thềm năm Đinh Dậu báo hiệu những cơ hội và thách thức cho nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam.

(ĐTTCO) -  Nếu ngoại hình giống con gà trống của Tổng thống Hoa Kỳ mới đắc cử Donald Trump là niềm cảm hứng trang hoàng vui chơi giải trí cho một số trung tâm thương mại lớn ở Trung Quốc, thì lễ tuyên thệ nhậm chức của ông diễn ra trước thềm năm Đinh Dậu báo hiệu những cơ hội và thách thức cho nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam.

TPP phiên bản mới

Về thương mại, ông Trump từng hứa sẽ rút lại cam kết tham gia Hiệp định Hợp tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong lúc chờ Quốc hội Hoa Kỳ thông qua, thậm chí ông còn kêu gọi Hoa Kỳ thương thuyết lại FTA Bắc Mỹ với Canada và Mexico. Song không ai dám khẳng định tiếng gáy của con gà trống Donald liệu có thể là điềm báo trước cho sự cáo chung của TPP hay không.

Bởi theo nhiều nhà phân tích, Hoa Kỳ sẽ không dại gì rút lui khỏi một hiệp ước liên quan đến 40% GDP toàn cầu và mở cửa cho một sân chơi khác do Trung Quốc hậu thuẫn: Hiệp ước Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP) giữa các nước ASEAN với các đối tác thương mại tự do của khối.

Tuy nhiên, theo bà Deborah Elms, Giám đốc điều hành Trung tâm Thương mại châu Á, công ty Hoa Kỳ nào muốn tiếp tục cạnh tranh ở châu Á vẫn phải đặt trụ sở ở đây, tăng cường đầu tư, tạo công ăn việc làm, đưa công nghệ và các nguồn lực mới vào. Dẫu sao Hoa Kỳ cũng rất cần cho TPP, nhưng nhiều nhà quan sát khác cho rằng một TPP phiên bản mới cũng có nhiều cái hay vì sẽ có thêm nền kinh tế thứ ba thế giới là Nhật Bản và là cỗ máy đẩy nhanh tiến trình hội nhập của các nước châu Á.

Bất chấp tuyên bố “ly khai” của ông Trump, Nhật Bản đã thông qua TPP vào tháng 12-2016 để có thể nắm lấy cơ hội lãnh đạo tiến trình triển khai các quy tắc thương mại trong khu vực châu Á, nhất là khi Trung Quốc là nhân tố chính trong các cuộc thương thuyết của RCEP.

Một nhà quan sát khác là kinh tế gia Joseph Incalcaterra của Ngân hàng HSBC, cho biết sẽ có nhiều lý do khiến ông Trump quay lại bàn đàm phán TPP. Không tham gia RCEP sẽ khiến các nhà xuất khẩu Hoa Kỳ ở thế bất lợi, xét đến khả năng giảm thuế giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc - 3 trong số 6 đối tác thương mại lớn nhất của Hoa Kỳ.

Bức tượng gà trống khổng lồ màu trắng, có mái tóc vàng và điệu bộ chỉ tay giống ông Donald Trump được dựng trong một trung tâm mua sắm ở một thành phố lớn Trung Quốc.

Bức tượng gà trống khổng lồ màu trắng, có mái tóc vàng
và điệu bộ chỉ tay giống ông Donald Trump được dựng
trong một trung tâm mua sắm ở một thành phố lớn Trung Quốc.

Cơ hội và thách thức cho ASEAN

Trong số các nước tham gia TPP, Việt Nam và Malaysia sẽ mất mát nhiều nhất khi Hoa Kỳ rút lui và không có cơ hội tăng xuất khẩu từ 20-30% nhờ vào việc tiếp cận những thị trường nước ngoài đã được bảo hộ trước đây. Tuy nhiên, một cánh cửa khác mở ra: sân chơi RCEP mặc dù không rộng lớn bằng TPP vì chỉ tập trung vào việc giảm thuế và tự do hóa thị trường dịch vụ cũng sẽ được chia sẻ đồng đều với tất cả thành viên ký kết. Thật ra, Việt Nam sẽ là nước hưởng lợi nhiều nhất từ những thỏa thuận thương mại mới và những lợi ích từ gia tăng các nguồn sản xuất từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.

RCEP  gồm có Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Philippines, Hàn Quốc, Thái Lan và các nước mới nổi - những nước không nằm trong phạm vi TPP. Đây sẽ là đối trọng với chính sách bảo hộ mậu dịch của Hoa Kỳ với ý định của Tổng thống Trump là giảm thâm hụt mậu dịch với các nước. Con số này của Hoa Kỳ với ASEAN trong năm ngoái là 69,5 tỷ USD, trong khi vị thế “quán quân” vẫn là Trung Quốc và thứ hai là Đức. Theo HSBC, tổng kim ngạch mậu dịch giữa ASEAN và Hoa Kỳ đạt 212,3 tỷ USD trong 2015 và ASEAN là bạn hàng lớn thứ 4 của Hoa Kỳ, sau Trung Quốc, Canada và Mexico.

Trong các hoạch định chính sách, chưa thấy ông Trump đụng chạm đến ASEAN, nhưng là một nhà kinh doanh, tân Tổng thống Hoa Kỳ sẽ không bỏ qua con số thâm hụt mậu dịch với khối kinh tế này trong xu hướng tăng. Trong tiếng gáy của mình khi nhậm chức trong thời điểm các quốc gia châu Á mừng Tết con gà, chắc hẳn ông Trump sẽ có điều chỉnh những âm điệu trầm bổng phù hợp trước những cơ hội và thách thức từ tiềm lực tăng trưởng kinh tế thương mại của các nước ASEAN đối với mong muốn bảo hộ mậu dịch cho  Hoa Kỳ.

Singapore, ngày 17-1-2017.

Các tin khác