(ĐTTCO). – Sáng 27-5, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Đặng Huy Đông, ông Lê Mạnh Hà, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Thu Hằng chủ trì buổi họp báo chuyên đề về Nghị quyết 35 hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp (DN) đến năm 2020.
Thanh tra, kiểm tra DN chỉ 1 lần/năm
Theo ông Lê Mạnh Hà, mục tiêu của Nghị quyết là đạt 1 triệu DN đến năm 2020 (đây là tham vọng lớn vì hiện nay mới chỉ hơn 500.000 DN). Khu vực tư nhân chiếm 48-49% GDP. Nghị quyết đưa ra 10 nguyên tắc chính, nổi bật như DN là đối tượng phục vụ, bình đẳng cho tất cả DN, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh cho các DN trong thời gian tới, không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự đồng thời xử lý nghiêm các vi phạm...
Các giải pháp chính được đưa ra là cải cách hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho DN khởi nghiệp, bảo đảm bình đẳng về cơ hội cho DN, giảm chi phí cho DN, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho DN...
 |
Vẫn theo ông Lê Mạnh Hà, điểm mới được đưa ra lần đầu tiên trong Nghị quyết của Chính phủ có nội dung: DN tư nhân là động lực phát triển kinh tế, không hình sự hóa quan hệ kinh tế, thanh tra kiểm tra DN chỉ 1 lần/năm (nếu thực hiện đúng thì DN sẽ yên ổn hơn rất nhiều vì hiện nay DN bị kiểm tra rất nhiều, có DN bị kiểm tra hàng tuần); thống kê các chi phí không chính thức mà DN phải chịu (phải thống kê đầy đủ, đánh giá gánh nặng này của DN và đưa ra các giải pháp), DN được đối thoại với lãnh đạo các địa phương 2 lần/năm.
Bị kiểm tra hàng tuần, nhưng DN không dám phản ánh
Nếu quy định thanh tra kiểm tra DN chỉ 1 lần/năm, liệu có phát hiện được vi phạm của DN, có làm vi phạm gia tăng? Ông Lê Mạnh Hà cho rằng, trước hết cần tin tưởng DN. Chúng ta cũng không thể kiểm tra hết DN. “Tương tự nghiệp vụ của công an, họ cũng phải khoanh vùng để kiểm tra. Khi đã vi phạm thì sẽ dùng nhiều biện pháp khác nhau để ngăn chặn triệt để”, ông Hà lý giải.
Với DN cũng cần phân loại để kiểm tra. Không tập trung kiểm tra nhiều lần với 1 DN. “Chúng tôi nghe thông tin DN bị kiểm tra hàng tuần và không phải là kiểm tra chính thức. Tất nhiên không một DN nào dám phản ánh điều này với cơ quan chức năng”, ông Hà nói. Về vấn đề này, Thứ trưởng Đặng Huy Đông cũng nhận định, quy định này để hạn chế sự lạm dụng gây phiền hà cho DN, chứ không phải bao che, dung túng cho vi phạm của DN. Không phải lơi lỏng kiểm tra. DN vi phạm sẽ bị xử nghiêm.
Theo ông Đông, trước hội nghị Thủ tướng với DN ngày 29-4 vừa qua, qua khảo sát, DN phản ánh 2 vấn đề bức xúc: DN bị thanh tra kiểm tra quá nhiều lần, trong một số trường hợp bị hình sự hóa dù mức độ chưa đáng. “Chúng ta cũng phải hướng đến sự quản lý như ở các nước: tự do kinh doanh những gì mà pháp luật không cấm. DN có thể bị kiểm tra thông thường theo kiểm tra liên ngành, bên cạnh đó cơ quan điều tra đến kiểm tra DN bất cứ lúc nào nếu DN có dấu hiệu vi phạm. “Quy định này nhằm hạn chế việc kiểm tra quá nhiều. Quy định này cũng nhằm tăng cường sự minh bạch của các cơ quan quản lý nhà nước đối với DN”, ông Đông giải thích rõ.
DN nặng gánh thuế phí
Trả lời câu hỏi VCCI đánh giá thế nào về chi phí không chính thức của DN, bà Phạm Thu Hằng cho biết, qua điều tra về năng lực cạnh tranh cấp tỉnh thì các DN cho biết họ phải chịu nhiều chi phí không chính thức, liên quan nhiều đến thủ tục cấp phép kinh doanh có điều kiện.
Theo ông Hà, nhức nhối nhất là phí không chính thức, vì vậy phải ra được con số để đánh giá. “Kêu gọi DN đóng góp xã hội hóa cũng là một loại phí không chính thức, vì họ không dám từ chối. Hoặc DN đóng góp trên tinh thần tự nguyện nhưng đổi lại được lợi ích này lợi ích kia. Điều này tạo nên sự méo mó trong kinh doanh, tạo nên lợi ích nhóm”, ông Hà thẳng thắn.
Bên cạnh gánh nặng phí không chính thức, ngay cả chi phí chính thức thì hiện nay vẫn còn cao, nhất là chi phí về lao động (BHXH), thuế, phí giao thông... “Chi phí chính thức chiếm tới khoảng 40% lợi nhuận của DN, là mức cao so với khu vực. VCCI đang tiến hành nghiên cứu để kiến nghị Chính phủ cải thiện vấn đề này”, bà Hằng cho biết.
Thứ trưởng Đặng Huy Đông đề nghị, VCCI cần tiếp tục điều tra, nghiên cứu các nước lân cận để kiến nghị Chính phủ. “Điều này ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của DN. Năng lực cạnh tranh của quốc gia một phần lớn dựa vào năng lực cạnh tranh của DN, nếu DN mà không còn lợi thế cạnh tranh thì không thể có năng lực cạnh tranh quốc gia”, ông Đông nói.
