Không gỡ khó còn “hành” thêm

(ĐTTCO) - Hôm nay (26-5), Bộ Công thương tổ chức hội thảo trao đổi, thảo luận tình hình thực hiện Thông tư 37/2015/TT-BCT, quy định về mức giới hạn và kiểm tra hàm lượng formaldehyt và amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm azo trong sản phẩm dệt may. Dù là hướng dẫn thay thế Thông tư 32/2009/TT-BCT, nhưng theo nhiều DN quy định mới này không tháo gỡ được khó khăn, thậm chí còn “hành” DN hơn.

Sửa bất cập nhưng... bất cập hơn

“Chúng tôi rất cần sự đồng hành của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc tạo điều kiện tối đa để DN không bị làm khó, nhưng Thông tư 37 thay thế Thông tư 32 (ban hành năm 2009) lại còn gây khó khăn nhiều hơn nữa cho DN, dù những bất cập của Thông tư 32 đã được DN có trên 10 văn bản kiến nghị gửi tới ban, ngành lẫn trình bày trực tiếp tại hội nghị, hội thảo” -  bà Phạm Kiều Oanh, Tổng giám đốc Tổng công ty May Nhà Bè, cho biết trong một kiến nghị mới đây gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương, Hiệp hội Dệt may Việt  Nam.

Theo bà Oanh, Thông tư 37 làm cho DN không những tốn thêm thời gian cho một lô hàng nhập khẩu khi về cảng được thông quan (do chờ kết quả giám định), mà còn tốn thêm chi phí giám định không hề nhỏ cho một lô hàng nhập về sản xuất là hơn 2 triệu đồng/1 mẫu vải. Đây thực sự là chi phí bất hợp lý khi tổng chi phí để gửi một lô nguyên liệu về sản xuất theo điều kiện FOB cho đại lý tàu biển trung bình chỉ hơn 700.000 đồng. Không những vậy, Điều 11 Thông tư 37 quy định các trường hợp phải kiểm tra hàm lượng formaldehyt & Azodyer theo hình thức kiểm tra hồ sơ là các lô hàng mẫu (hàng lẻ, nhỏ). Trong khi đó, các lô hàng nhập khẩu về làm mẫu với số lượng một lô có khi chỉ 5-10m, trị giá nhỏ (110.000-220.000 đồng), chuyển qua vận tải khẩn cấp mà khách gửi làm mẫu vẫn bắt buộc đi kiểm định hàm lượng formaldehyt & Azodyer, càng gây rắc rối và tốn phí.

Trong một kiến nghị của mình, CTCP Maison (chuyên bán lẻ hàng thời trang), cũng phản ánh DN phải tốn phí từ 1,67 triệu đồng/mẫu hàng dệt may kiểm tra chất lượng. Trung bình một lô hàng cần kiểm tra hàm lượng formaldehyde, các amin thơm 3-4 mẫu, có lô tới 7 mẫu. Sau đó chờ 3-5 ngày làm việc mới có kết quả, còn nếu muốn nhanh hơn phải tốn thêm chi phí (khoảng 700.000 đồng lấy trong ngày). Chỉ riêng chi nhánh ở Hà Nội, mỗi năm Mai Son đã mất khoảng 1 tỷ đồng tiền kiểm dịch. Nếu tính cả ở TPHCM, Mai Son mỗi năm tốn gần 3 tỷ đồng cho khâu kiểm tra này. Nếu Thông tư không sớm sửa đổi về phí, Mai Son sẽ sớm tốn kém khá nhiều chi phí lưu kho và thời gian về vấn đề này.

DN thường than phiền về các thủ tục hải quan.

Đi ngược chủ trương

Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Bộ Công Thương cần rà soát, sửa đổi Thông tư 37 vì có nhiều nội dung quy định không rõ ràng, dẫn đến cách hiểu khác nhau trong quá trình thực hiện, mà người chịu thiệt (tốn thời gian, chi phí) chính là DN. Ngoài ra, Thông tư 37 chưa thể hiện đúng tinh thần của Nghị quyết 19 (về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh) về “cải cách toàn diện các quy định về môi trường kinh doanh, về quản lý chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu phù hợp với thông lệ quốc tế, chuyển căn bản sang hậu kiểm”.

Hiệp hội Dệt may Việt Nam cũng kiến nghị cần giảm các công đoạn kiểm dịch không cần thiết (gửi mẫu vật lên Viện Sinh thái môi trường lấy kết quả xác định) để cắt giảm chi phí cho DN; đối với các lô hàng nhập khẩu vải để làm mẫu có trị giá thấp, số lượng ít đề nghị không phải kiểm tra hàm lượng formaldehyt. Ngoài ra, khi DN nhập khẩu từ cùng 1 nhà cung cấp, cùng 1 mã hàng thì chỉ cần kiểm tra hàm lượng formaldehyt cho lô hàng đầu. Các lô hàng sau có thể sử dụng kết quả của lô hàng trước.

So sánh nội dung Thông tư 37 với yêu cầu tại Nghị quyết 19 của Chính phủ, ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, nhận xét: “Thông tư  đã không đáp ứng tất cả cũng như từng yêu cầu của Nghị quyết 19 đối với sửa đổi Thông tư 32. Hình như khi soạn thảo, cơ quan soạn thảo và ban hành đã không căn cứ Nghị quyết 19”. Đề cập thêm về tổ chức tham gia kiểm định nhà nước đối với hàm lượng formaldehyt và amin thơm trong sản phẩm dệt may, ông Cung đặt ra hàng loạt câu hỏi: Áp dụng quy trình và phương pháp lựa chọn? Quy định ở đâu? Hội đồng gồm những ai? Tiêu chuẩn thành viên hội đồng? Hội đồng này hoạt động ra sao? Tiêu chí nào được áp dụng để lựa chọn tổ chức kiểm định? Hình thức mối quan hệ giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và đơn vị được chọn?... Từ đó ông Cung nhận xét, các quy định này “rất không rõ ràng, thiếu minh bạch, nguy cơ tùy ý là cao; không quy được trách nhiệm, nên không có áp lực buộc có trách nhiệm giải trình”.