(ĐTTCO) - Trong buổi thị sát dọc tuyến kênh rạch thuộc khu vực quận 8 mới đây, Bí thư Thành ủy TPHCM Đinh La Thăng đã phải thốt lên: “Không thể để người dân sống trong môi trường ô nhiễm như vậy". Đồng thời, đề nghị lãnh đạo các sở, ban ngành, quận huyện còn tồn tại nhà ổ chuột, nhà tạm bợ ven kênh rạch cần sớm tìm giải pháp để giải quyết tái định cư cho người dân.
Thực trạng nhà ven kênh rạch
Theo thống kê của Sở Xây dựng, TPHCM hiện còn hơn 20.000 căn nhà ven và trên 5 tuyến kênh rạch chính là Tàu Hũ - Bến Nghé, Đôi - Tẻ, Tân Hóa - Lò Gốm, Nhiêu Lộc - Thị Nghè và Tham Lương - Bến Cát - Rạch Nước Lên. Theo kế hoạch, trong 5 năm tới di dời, giải tỏa 10.000 căn. Trong đó, quận 4 và quận 8 có số lượng nhà trên và ven kênh rạch nhiều nhất. Tại buổi làm việc với quận 8 mới đây nhằm tìm giải pháp giải quyết tình trạng nhà ở trên kênh rạch và chỉnh trang đô thị, Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng chỉ đạo phải di dời người dân sống ven, trên kênh rạch để chỉnh trang đô thị và tạo cho họ có chỗ ở tốt hơn. Yêu cầu này đã đặt ra bài toán: quỹ nhà tái định cư và tái định cư cho người bị di dời.
Thực tế, số lượng nhà ổ chuột trên và ven kênh, rạch trên địa bàn TP có thể cao hơn con số 20.000 căn. Bởi hiện nay 67 tuyến kênh chưa có số liệu khảo sát và chưa cắm mốc hành lang an toàn. Sở Xây dựng cũng cho biết việc thay đổi ranh giới giải tỏa hành lang kênh, rạch cộng với các quận có nhiều nhánh kênh, rạch cần chỉnh trang, nên số lượng nhà lụp xụp có thể tăng lên. Riêng với quận 8 có số hộ sống trên, ven kênh rạch nhiều nhất, khoảng 12.369 căn, trong thời gian qua đã tổ chức giải tỏa, di dời các hộ dân nơi đây, để thực hiện các dự án chỉnh trang đô thị rạch Ụ Cây (phường 9, 10 và 11); cải thiện môi trường nước kết hợp dự án đầu từ xây dựng Đại lộ Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ. Đến nay, còn khoảng 9.503 căn nhà, khu đất ven và trên sông, kênh, rạch, tập trung chủ yếu dọc các tuyến kênh Tàu Hũ - Lò Gốm, kênh Đôi. Đa số nhà trên và ven kênh rạch là xây dựng không hợp pháp, lụp xụp, kết cấu tạm bợ, chắp vá. Những căn nhà loại này đều thiếu tiện nghi cơ bản như một số hộ thiếu đồng hồ điện riêng, thiếu nhà vệ sinh, nước thải sinh hoạt xả trực tiếp xuống rạch làm mức độ ô nhiễm ngày càng tăng, gây ngập úng. Người dân chủ yếu sinh sống bằng làm thuê, làm mướn nên đời sống rất khó khăn.
Tạo quỹ nhà tái định cư
Tại buổi làm việc, Bí thư Thành ủy TPHCM yêu cầu các sở, ngành cùng với quận 8 tìm phương án hỗ trợ người dân sống trên kênh rạch có nơi ở nhằm xóa nhà lụp xụp ven kênh Tàu Hủ - kênh Đôi, kênh Tẻ và chỉnh trang đô thị theo hướng văn minh hiện đại. Quận 8 phải làm chủ đầu tư phần tái định cư. Hiện UBND quận 8 đang tính toán 2 phương án để tái định cư cho các hộ dân ven kênh rạch. Trong đó, phương án 1 là chính quyền sẽ di dời toàn bộ các hộ dân, với tổng mức kinh phí bồi thường di dời, giải tỏa vào khoảng 13.763 tỷ đồng. Phương án thứ hai là di dời giải tỏa nhà lụp xụp của từng khu vực, chẳng hạn dự toán kinh phí di dời giải tỏa nhà ven kênh Đôi là 2.910 căn, với tổng kinh phí khoảng 3.837 tỷ đồng. Sau đó, tính toán tiếp các phương án tại các khu vực còn lại. Lãnh đạo quận 8 cũng cho biết đang triển khai xây dựng 7 dự án nhà ở tái định cư, với 6.100 căn hộ, tuy nhiên hiện mới có sẵn 252 căn để sẵn sàng đưa các hộ dân về tái định cư. Bí thư Đinh La Thăng cho rằng tiến độ xây dựng nhà ở tái định cư để giải tỏa các hộ sống ven kênh rạch như vậy rất chậm. Quận 8 phải tính toán các giải pháp để kêu gọi doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này, không quá phụ thuộc vào ngân sách nhà nước hoặc trông chờ nguồn vốn viện trợ ODA.
 |
Ảnh: LONG THANH |
Để kêu gọi doanh nghiệp đầu tư xây nhà tái định cư, Bí thư Đinh La Thăng chỉ đạo quận 8 cần phải tính toán chính sách khuyến khích phù hợp, mới có thể đẩy nhanh được tiến độ di dời, giải tỏa các hộ dân ven kênh rạch. “Để làm được điều này không cách nào khác giao cho doanh nghiệp tự đầu tư, TP trả lại bằng đất ngay khu vực giải tỏa hoặc ở nơi khác nhà đầu tư chấp nhận được. Không thể cứ gắn mác dự án chỉnh trang đô thị là TP đi vay ODA mới làm được. Cái nào doanh nghiệp tham gia được để doanh nghiệp làm, còn lại Nhà nước làm. Những vấn đề nào trước nay bị kìm hãm bởi các quy định của TP làm ảnh hưởng đến đầu tư, phát triển cần phải loại bỏ ngay” - Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng nhấn mạnh.
Bí thư Đinh La Thăng cũng chỉ đạo các sở, ngành chức năng và UBND quận 8 nên nghiên cứu kêu gọi đầu tư theo mô hình đối tác công - tư nhằm giảm tối đa ngân sách nhà nước. Thời hạn xây dựng căn hộ mới có thể tính toán cho doanh nghiệp, thời gian trong khoảng 4 năm, thay vì phải tới năm 2023 như phương án của Ban quản lý Đầu tư xây dựng công trình giao thông đô thị TP đã tính toán trước đó. Mục tiêu là đảm bảo nhanh chóng tái định cư cho người dân về nơi ở mới đảm bảo hơn, cũng như thực hiện chỉnh trang đô thị TP.
