(ĐTTCO) - Cách đây 1 thập niên, thực phẩm sạch (organic food) thường được chỉ dành cho thiểu số người trong xã hội, có điều kiện sống khá giả. Nhận thức về vấn đề này nay đã thay đổi rất nhiều. Tại nhiều quốc gia phát triển, thị phần thực phẩm sạch đang gia tăng nhanh chóng.
Các nhà khoa học tại Đại học bang Washington (WSU) của Hoa Kỳ ghi nhận 2 ưu thế không thể bác bỏ của nông nghiệp sinh thái. Thứ nhất, bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học, đất đai, ít thải ra các loại khí gây hiệu ứng nhà kính. Thứ hai, cùng với việc môi trường được bảo vệ, nông nghiệp sinh thái cũng mang lại một cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc hơn cho người làm nông, đặc biệt do ít bị tiếp xúc với các thuốc trừ sâu độc hại. Về mặt hiệu suất kinh tế, các tác giả WSU ghi nhận: một nghiên cứu về 55 quốc gia, thuộc 5 lục địa, và trải dài trong suốt gần nửa thế kỷ, cho thấy thực phẩm sạch mang lại doanh thu cao hơn 22-35% so với thực phẩm từ nền nông nghiệp chuyên canh, người tiêu thụ chấp nhận mua đắt hơn. Tuy nhiên, thực phẩm sạch có xu hướng ngày càng rẻ hơn và tỏ ra hiệu quả hơn về kinh tế.
Bên cạnh 2 ưu điểm trên, nhiều lợi thế khác của nông nghiệp sinh thái hay nông nghiệp canh tác theo lối tự nhiên cũng được nhấn mạnh, như tạo thêm nhiều việc làm (do giảm bớt cơ khí hóa trong canh tác nông nghiệp) tạo điều kiện tăng cường quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu thụ, giúp vật nuôi có đời sống tốt hơn… Về chất lượng, theo WSU 12 nghiên cứu so sánh các thực phẩm tự nhiên với thực phẩm nông nghiệp chuyên canh, cho thấy ưu thế của thực phẩm sạch, như về hàm lượng vitamin C, omega 3 hay các chất chống ôxy hóa… Thực phẩm sạch còn có ưu điểm là tránh cho người tiêu thụ các thuốc trừ sâu độc hại. Công trình của nhóm tác giả WSU kết luận: nông nghiệp canh tác theo lối tự nhiên sẽ có một vị trí hết sức quan trọng trong thế kỷ 21. Theo các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ, để đáp ứng nhu cầu về thực phẩm, bên cạnh việc chuyển hướng sang nông nghiệp, cần phải hạn chế nạn lãng phí thực phẩm (ước tính lên tới 1/3 tổng sản lượng toàn cầu), cải thiện phương thức phân phối, hãm mức tăng dân số…
 |
| Thực phẩm sạch được tin tưởng sẽ đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng của người dân toàn cầu trong tương lai. |
Nhà nông học Jacques Caplat đi xa hơn khi nhận định, nông nghiệp tự nhiên hoàn toàn có thể thay thế được nông nghiệp chủ đạo hiện nay. Nhà nông học Pháp đặc biệt nhấn mạnh đến khía cạnh tiết kiệm diện tích của nông nghiệp tự nhiên, đi liền với việc thay đổi thói quen tiêu thụ của xã hội. Một cơ sở nghiên cứu tại TP Rennes, miền Tây nước Pháp, đưa ra một so sánh đáng chú ý. Để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ thực phẩm theo nền nông nghiệp chủ đạo hiện nay, Rennes với hơn 200.000 dân phải cần đến một vành đai nông nghiệp bao quanh rộng tới 15km. Trong khi đó, với thực phẩm sạch, Rennes chỉ cần 8km vành đai nông nghiệp. Tuy nhiên, nhiều ý kiến trái chiều cũng cho rằng năng suất của nông nghiệp sinh thái vẫn còn tương đối thấp so với nông nghiệp chuyên canh từ 8-25%. Gạo, đậu nành, ngô nằm trong số các thực phẩm sạch có năng suất cao nhất, chỉ kém từ 6-11%. Khoảng cách lớn nhất là lúa mì hay hoa quả, với chênh lệch năng suất xấp xỉ 30%. Điều này dẫn đến những nghi ngại về khả năng thực phẩm sạch đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của người dân toàn cầu.
(Tổng hợp)
