Lãi suất âm - đặt cược tiền tệ

Lãi suất đi vay trên thị trường tài chính tại một số nước hiện nay đang rất thấp, thậm chí âm. Điều đó có nghĩa, khi đi vay tiền bạn chẳng những không phải trả lãi suất mà còn được người cho vay trả tiền! Có phải quá phi lý?

Lãi suất đi vay trên thị trường tài chính tại một số nước hiện nay đang rất thấp, thậm chí âm. Điều đó có nghĩa, khi đi vay tiền bạn chẳng những không phải trả lãi suất mà còn được người cho vay trả tiền! Có phải quá phi lý?

Đó là một hiện tượng đang xuất hiện và khiến các nhà kinh tế phải đau đầu. Trong thực tế, từ lâu các nhà kinh tế đều biết tới cái gọi là “giới hạn dưới không”, tức lãi suất không được thấp hơn mức zero. Tuy nhiên, điều đó đã bị phá vỡ.

Có thể có một giới hạn đối với lãi suất dưới 0, nhưng ít nhất cho đến nay giới hạn dưới 0 đã bị phá vỡ, nó không còn là nguyên tắc cứng rắn và phổ biến như trước đây. Có một điểm cần chú ý là ở đây không phải lãi suất âm thực tế, tức lãi suất có thể cao hơn zero nhưng thấp hơn lạm phát. Trái lại, ở đây là lãi suất âm danh nghĩa, tức được đưa ra là một con số âm, không cần quan tâm đến lạm phát.

Tại châu Âu, các ngân hàng trung ương Đan Mạch, Thụy Điển và Thụy Sĩ quyết định áp lãi suất âm đối với phần vốn các ngân hàng thương mại gửi tại ngân hàng trung ương. Nói cách khác, các ngân hàng tư nhân phải trả tiền gửi tiền cho các ngân hàng trung ương, giống như người ta trả tiền gửi xe hay đại loại vậy. Ở Thụy Điển, ngân hàng trung ương đã áp lãi suất âm đối với tiền cho các ngân hàng vay hòng kích thích lạm phát. Mục tiêu của Thụy Điển tương tự mục tiêu chung của Eurozone, là kích thích tăng trưởng và lạm phát, hiện đang ở dưới 0 và thậm chí còn xuống sâu hơn.

Ở Đan Mạch và Thụy Sĩ, mục tiêu tức thời của việc áp lãi suất âm là để ngăn chặn đồng tiền tăng giá quá mạnh. Việc hạ lãi suất xuống dưới không hòng làm nản lòng các nhà đầu tư muốn mua đồng tiền địa phương, từ đó kìm hãm đà tăng của đồng nội tệ. Những quyết sách trên không phải quá kỳ lạ. Đó là những động thái của các ngân hàng trung ương với nhiệm vụ hàng đầu là kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và việc làm.

Nhiều người cho vay lãi suất âm như một cách đặt cược tiền tệ.

Nhiều người cho vay lãi suất âm như một cách đặt cược tiền tệ.

Nhưng nếu khu vực tư nhân cũng cho vay với lãi suất âm, điều đó khá kỳ lạ. Trong thực tế, có những trường hợp cho vay với lãi suất âm vẫn có lời, đó là khi bạn tin rằng tỷ giá đồng tiền đó sẽ chuyển dịch theo hướng mình muốn. Lấy trường hợp Thụy Sĩ, đầu tháng này chính phủ đã vay thời hạn 10 năm trên các thị trường tài chính với lãi suất dưới 0 một ít.

Tại sao các nhà đầu tư “đầu có sạn” lại vừa cho Thụy Sĩ vay tiền lại vừa trả lãi cho họ? Lý do rất đơn giản: vì họ tin rằng đồng franc Thụy Sĩ sẽ tăng tốt so với đồng EUR để họ có thể thu về lợi nhuận tốt cho dù có phải trả lãi suất cho chính phủ Thụy Sĩ. Đó là một vụ đầu tư an toàn. Khả năng chính phủ Thụy Sĩ vỡ nợ hầu như không có, trong khi tính đến thời điểm này đồng franc rõ ràng tăng giá rất tốt so với EUR. Trường hợp tương tự cũng xảy ra với Đức.

Khả năng khu vực đồng EUR tan vỡ vẫn hoàn toàn chưa triệt tiêu. Nếu nó tan vỡ, những người nắm trái phiếu Đức có thể được trả bằng đồng mark Đức, được kỳ vọng là có tỷ giá tốt. Vì vậy, hiện chính phủ Đức có một số loại nợ được người cho vay trả lãi suất.

Nhưng tại sao một số loại nợ của Tây Ban Nha cũng có lãi suất dưới 0, cho dù không nhiều như của Đức? Một trong số lý do, đối với những ngân hàng quá thừa vốn, họ không muốn gửi ở ECB, nơi lãi suất dưới 0 quá sâu. Vì vậy, việc mua một loại trái phiếu chính phủ có thể ít tốn kém hơn. Đó cũng là lý do vì sao một số ngân hàng đang cho vay lẫn nhau với lãi suất âm, bằng cả EUR và franc Thụy Sĩ. Việc cho các ngân hàng hay chính phủ vay tiền được xem là ít tốn kém hơn gửi tiền ở ECB.

 (Theo BBC)

Các tin khác