Hưu nhưng không hắt (K3): Bush - con hơn cha

Trong một cuộc phỏng vấn khi vừa rời Nhà Trắng, George W. Bush (Bush con) “bật mí” kế hoạch bổ sung ngân quỹ cá nhân của mình bằng cách gia nhập “kỹ nghệ nói chuyện kiếm tiền”. Và ông đã tỏ ra lấn lướt cha mình (Bush cha - cựu Tổng thống Hoa Kỳ George H.W. Bush) trong lĩnh vực này.

Hưu nhưng không hắt (K2): Cỗ máy kiếm tiền Clinton

Hưu nhưng không hắt (K2): Cỗ máy kiếm tiền Clinton

Kỹ nghệ diễn thuyết

Khi George W. Bush từ chối lời mời của Tổng thống Barack Obama đến một buổi lễ ở khu ground zero sau khi Osama bin Laden bị tiêu diệt, ông nêu lý do không muốn được chú ý. Nhưng Peter H. Stone của Trung tâm Liêm chính công cho biết Bush con đang trở thành nhân vật được chú ý trong kỹ nghệ kiếm tiền.

Trong tuần sau buổi lễ ở ground zero ngày 5-5-2011, vị Tổng thống thứ 43 của Hoa Kỳ dành thời gian cho các buổi diễn thuyết với những giám đốc điều hành quỹ tương hỗ - một nhà băng Thụy Sĩ đã bị cấm vận vì giữ bí mật các tài khoản đáng ngờ, hay tại một sự kiện làng golf được tổ chức bởi một công ty kế toán có liên quan trong bê bối tài chính Tyco International. Bình quân ông Bush được trả thù lao 100.000-150.000USD cho mỗi buổi diễn thuyết. Chẳng hạn, trong một bài diễn thuyết ở Forth Worth năm 2009, ông được trả 100.000USD cho một bài nói chuyện dài 28 phút, tức kiếm được 3.571USD cho mỗi phút nói chuyện.

Lương của Tổng thống Hoa Kỳ đời thứ 43 đã được nâng lên 400.000USD/năm, gấp đôi tiền nhiệm Bill Clinton. Song đó cũng chỉ là con số nhỏ nhoi so với tài sản cá nhân hàng triệu USD của ông Bush, chỉ riêng tiền lãi hơn 250.000USD/năm khi ông gửi nó trong một quỹ đầu tư. Ngoài ra, Bush con còn sở hữu một trang trại rộng 1.600 mẫu Anh ở Crawford, Texas. Tuy nhiên, tất cả tài sản và nguồn thu khi làm tổng thống vẫn chẳng thể so với số tiền ông kiếm được từ thuyết giảng.

David Sherzer, một phát ngôn viên của cựu Tổng thống, cho biết kể từ khi rời nhiệm sở đến tháng 5-2011, ông Bush đã có 140 bài diễn thuyết có thù lao, cả trong và ngoài nước. Tổng thu nhập từ các buổi diễn thuyết đó khoảng 15 triệu USD, tuy vẫn kém so với người tiền nhiệm Bill Clinton nhưng cũng là một khoản rất khá. Hầu hết bài diễn thuyết của ông đều đóng cửa với báo giới.

Bush con dùng Văn phòng Diễn thuyết Washington (WSB) để thỏa thuận mức thù lao cho các buổi nói chuyện của mình. Bush cha và người tiền nhiệm của ông là Ronald Reagan cũng từng đi giảng kiếm tiền. Tổng thống Regan còn gây tranh cãi lớn khi nhận tới 2 triệu USD từ 2 cuộc nói chuyện ở Nhật Bản. Nhưng chính tiền nhiệm của Bush con, Bill Clinton, mới đưa kỹ nghệ thuyết giảng kiếm tiền lên một tầm cao mới, khi thu về 104,9 triệu USD trong thời gian từ năm 2001-2003 (xem Kỳ 2).

Trong một số trường hợp, Clinton và Bush đã xuất hiện cùng nhau. Sau khi từ chối lời mời của Obama, Bush bay tới New York ngày 9-5-2011 để nói chuyện cùng ông Clinton theo lời mời của một đơn vị đầu tư thuộc Ngân hàng UBS (đại gia ngân hàng Thụy Sĩ này từng nộp phạt 780 triệu USD cho Bộ Tư pháp vào năm 2009 để hòa giải vụ kiện liên quan đến việc giúp khách hàng trốn thuế). Cùng trong tuần đó, Bush nói chuyện ở 2 nơi khác và được trả tiền rất hậu hĩnh.

Ngày 11-5, ông nói chuyện tại hội nghị của một quỹ đầu tư lớn tại Las Vegas. Các diễn giả có máu mặt khác tại sự kiện trên là cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ Colin Powell và cựu Nghị sĩ Chris Dodd. 2 ngày sau, ông bay tới Florida để diễn thuyết tại Hiệp hội Nhà đánh golf chuyên nghiệp (PGA) do đại gia kế toán Pricewaterhouse Coopers tổ chức. Trước đó vài năm, công ty này đã phải chi 225 triệu USD để dàn xếp vụ kiện tập thể liên quan đến bê bối tài chính ở Tyco International. Những lời mời ông Bush diễn thuyết đến từ nhiều nước, Canada đến Viễn Đông. Ông cũng từng sang diễn thuyết ở Trung Quốc và Hàn Quốc.

Sách bestseller

Ngoài việc thuyết giảng, ông Bush còn bận rộn với công việc viết sách. Ông đã viết cuốn hồi ký được xem là bán chạy nhất từ trước đến nay: “Những thời điểm quyết định” (Decision Points). Chỉ trong vòng chưa tới 2 tháng sau khi phát hành, cuốn sách đã bán được hơn 2 triệu bản. Ông cũng giúp huy động được hơn 300 triệu USD cho George W. Bush Foundation, một quỹ hỗ trợ Trung tâm Tổng thống ở Đại học Southern Methodist tại Texas.

Cuốn hồi ký của ông Bush dày 481 trang, được chia làm 14 chương. 2 chương đầu nói về cuộc sống của ông trước khi lên làm tổng thống Hoa Kỳ. Chương đầu tiên nói về những sự kiện đáng chú ý trong thuở thiếu thời của ông như quyết định bỏ bia rượu năm 1986. Chương 2 nói về quyết định chạy đua cho chức Thống đốc bang Texas, sau đó là chức Tổng thống Hoa Kỳ. 12 chương còn lại nói về những sự kiện xảy ra suốt thời ông làm tổng thống, như: vụ tấn công khủng bố ngày 11-9-2001; cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan; trợ giúp cho các nước đang phát triển; việc quyết định triển khai thêm binh sĩ Hoa Kỳ tới Iraq vào năm 2007; các vấn đề trong nước như y tế, cải cách an sinh xã hội, đạo luật giáo dục, cải cách nhập cư…; việc đối phó cơn bão Katrina; vấn đề nghiên cứu phôi-tế bào gốc; cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008... Ông viết cuốn hồi ký với sự hỗ trợ của Phó Giám đốc Diễn văn Nhà Trắng Christopher Michel.

Bìa cuốn hồi ký bestseller của cựu Tổng thống Bush.

Trong cuốn sách, Bush mô tả những xung đột về đạo đức của ông trong nghiên cứu tế bào gốc. Ông đã lấy ý kiến  rộng rãi các thành viên trong chính quyền về những ưu khuyết điểm của vấn đề này, tìm hiểu những lợi ích của nghiên cứu tế bào gốc trong khi cố gắng tìm cách để tránh khuyến khích phá thai. Ông cho biết quyết định phản đối phá thai của ông do suốt thời thơ ấu ông đã nhìn thấy một lọ thai nhi bị sẩy thai của mẹ ông.

Bush cũng thảo luận về quyết định 2 lần gửi quân sang Iraq, cho rằng cần phải chấm dứt việc Saddam Hussein không tuân thủ các quy định của Liên hiệp quốc, cũng như lập luận rằng nếu không gửi thêm quân tới Iraq vào năm 2007, có thể đã dẫn đến tình hình tương tự như cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Về Afghanistan, ông ghi nhận những khó khăn trong việc truy bắt cựu lãnh đạo Al-Qaeda Osama Bin Laden. Về cuộc bầu cử năm 2008, Bush nói ông thất vọng khi ứng cử viên Tổng thống Hoa Kỳ năm 2008 của đảng Cộng hòa, John McCain, đã miễn cưỡng chấp nhận sự tiến cử của ông và ông tin rằng có thể giúp chiến dịch tranh cử của McCain nhiều hơn. Trong cuốn sách, ông cũng nhắc tới đương kim Tổng thống Barack Obama nhiều lần, nhưng với những lời tích cực, không chỉ trích.

Ngoài cuốn bestseller này, Bush còn viết 2 cuốn sách khác, nhưng không được chú ý lắm.

(Còn tiếp)