Với doanh thu gần 400 tỷ USD vào năm 2013 và mạng lưới tại khoảng 80 quốc gia, BP không chỉ buôn bán năng lượng mà còn giao dịch một lượng lớn tiền tệ mỗi ngày. Các nhà giao dịch của công ty thường xuyên nhận được những thông tin quý giá từ các đối tác là một số ngân hàng lớn nhất thế giới - bao gồm cả lời khuyên về giao dịch sắp tới, các chi tiết kinh doanh của các khách hàng tâm phúc và các cuộc họp cắt lỗ - khởi đầu cho một loạt bán tháo hoặc thu gom.
Từ hồ câu đến phòng chat
Hồ Wharf nằm trên con đường hẻo lánh xuống vùng ngoại ô Essex (Anh) có những loài cá nước ngọt rất lớn. Hồ được bao quanh bởi hàng rào kẽm gai và camera an ninh. Lối vào duy nhất được chặn lại bởi 2 cánh cửa sắt và tấm biển trắng chữ đỏ: “Hồ câu riêng: chỉ cho phép thành viên”. Danh sách đăng ký thành viên hồ câu này dài dằng dặc, nhưng không phải ai cũng được chấp thuận, chỉ những người chấp nhận đóng phí thành viên cao nhất.
Những người muốn trở thành thành viên hồ câu này ắt hẳn rất mê câu cá, muốn câu được những con cá chép nặng nhất thế giới? Không phải vậy. Mục đích cao nhất của họ khi đến hồ câu là để được làm quen với chủ hồ Richard Usher (trước đây là giao dịch viên của đại ngân hàng JPMorgan Chase & Co, nhưng nay đang là tâm điểm của cuộc điều tra toàn cầu về tham nhũng và thao túng trong thị trường ngoại hối) và Andrew White, một nhà kinh doanh tiền tệ tại đại công ty dầu khí BP Plc.
Hãng tin tài chính Bloomberg cho biết có được những bức sao của các tin nhắn gửi đến các giao dịch viên của BP trong vòng 1 năm. Người cung cấp các bản sao này cho Bloomberg biết đó là tin nhắn từ các công ty có các nhà giao dịch tiền tệ là thành viên của một phòng chat trực tuyến có tên gọi “The Cartel”. Đây là phòng chat do Usher thành lập vào năm 2009, bao gồm những giao dịch viên của các đại ngân hàng như JPMorgan, Citigroup Inc., Barclays Plc và UBS Group AG.
Các tin nhắn chứa những thông tin cung cấp những chuyển động từng phút của thị trường tiền tệ, vài giờ trước khi chúng xảy ra. Những tin nhắn này có thể kéo công ty năng lượng lớn nhất của Vương quốc Anh vào một vụ bê bối đã bủa vây 11 ngân hàng và dẫn đến việc hơn 30 nhà giao dịch từ London tới Singapore bị sa thải hoặc tạm đình chỉ.
Tháng 11-2014, 6 ngân hàng bị phạt 4,3 tỷ USD vì tiết lộ thông tin nhạy cảm của khách hàng và cùng nhau dàn xếp thị trường ngoại hối. Dù không có bằng chứng cho thấy các giao dịch viên BP là thành viên của The Cartel, nhưng Usher có tham gia ít nhất 1 phòng chat với White.
Đối tượng o bế
Trong thế giới ngoại hối, các giao dịch viên truyền tai những lời mách nước cho nhau như cách trẻ em chia nhau kẹo. Nạn nhân của họ là các nhà đầu tư tương hỗ, quỹ hưu trí và những giao dịch viên phía đối nghịch. Các giao dịch viên của BP cho đến nay vẫn chưa bị cáo buộc bất kỳ hành vi sai trái nào. Năm ngoái, trong vòng vài giờ sau khi các cơ quan quản lý công bố các cuộc điều tra, những chat room giữa BP và các ngân hàng bị đóng cửa.
Ngay sau đó, hãng này lần đầu tiên bổ nhiệm một nhân viên tuân thủ pháp luật. BP cho biết trong một tuyên bố rằng hãng đã tiến hành đánh giá nội bộ sau khi các nhà chức trách bắt đầu điều tra thị trường tiền tệ. “Phòng ngoại hối của BP là khách hàng của 26 ngân hàng, kể cả JPMorgan, Citibank và Barclays. BP có một khuôn khổ rất mạnh về việc tuân thủ luật pháp và kiểm soát nội bộ, thường xuyên đánh giá nội bộ và duy trì những cuộc đối thoại mở với các nhà chức trách” - BP cho biết.
Khi được hỏi về mối quan hệ giữa White và Usher thông qua hồ câu Wharf, BP cho biết: “Quy tắc ứng xử của BP bao gồm các yêu cầu bắt buộc đối với người lao động về việc tiết lộ những xung đột lợi ích tiềm năng của nội bộ. Nếu có những tiết lộ như vậy, sẽ có các biện pháp để quản lý và giám sát một cách thích hợp. Đó là chính sách. Và chúng tôi không bình luận về các cá nhân”.
Là một công ty hoạt động toàn cầu, BP là một tay chơi lớn trong thị trường ngoại hối có giá trị giao dịch lên đến 5.300 tỷ USD/ngày. USD thu từ việc bán dầu thô được BP chuyển đổi thành nội tệ của các nước công ty đặt mạng lưới để trả lương cho người lao động, cũng như cấp ngân sách cho các dự án cơ sở hạ tầng từ Azerbaijan tới Trinidad.
Ngoài USD, các sản phẩm tinh chế của công ty như khí tự nhiên và dầu lửa còn được bán bằng NDT và reai. Vai trò chính của đơn vị ngoại hối nhằm để quản lý rủi ro tài chính, bao gồm cả biến động lãi suất và ngoại hối. Tuy nhiên, không giống như ở hầu hết công ty khác, đơn vị này của BP hoạt động như một trung tâm lợi nhuận, tức ngoài những rủi ro nghiệp vụ, các giao dịch viên có thể đặt cược xu hướng thị trường để kiếm lời lớn, nhưng cũng có thể lỗ to.
 |
Hồ câu cá Whart, nơi Usher dùng để “câu” các giao dịch viên. |
White, còn có biệt danh Tubby, là 1 trong 6 giao dịch viên ngoại hối của BP ở London. Ông và các đồng nghiệp quyết định việc công ty nào sẽ thực hiện các giao dịch ngoại hối của BP. Điều đó giúp họ được các ngân hàng o bế và một trong những cách các ngân hàng dùng để mua chuộc họ là hé lộ những thông tin có giá trị.
Những tin nhắn bạc tỷ
Trong một thông báo không ghi ngày tháng Bloomberg có được, một giao dịch viên của một ngân hàng nói với BP ông sẽ mua USD chống lại AUD (đô la Australia) vào lúc 4 giờ chiều tại London - thời gian WM/Reuters ấn định lại tỷ giá, diễn ra trong vòng 1 phút. Tin nhắn này được gửi tới BP trước khi việc ấn định lại tỷ giá xảy ra 30 phút.
Với thông tin này, BP có thể hưởng lợi vì biết trước khả năng rớt giá của AUD. Vào 3 giờ chiều ở London vào một ngày khác, các giao dịch viên BP nhận được thông báo rằng các ngân hàng sẽ bán USD chống lại yen Nhật vào lúc 4 giờ chiều. Trong một thông điệp thứ ba, gửi đến các giao dịch viên BP khi họ đang uống cà phê sáng, một giao dịch viên ở một ngân hàng lớn cho biết ông vừa bán một lượng lớn tiền tệ của một thị trường mới nổi, bao gồm thông tin người mua và giá bán.
4 ngân hàng trong The Cartel kiểm soát khoảng 45% thị trường tiền tệ giao ngay toàn cầu, theo một cuộc khảo sát do Euromoney Institutional Investor Plc. Vì vậy, thông tin về các kế hoạch của họ rất có giá trị.
(Còn tiếp)
