Ria Singh, một nữ luật sư 26 tuổi ở New Delhi (Ấn Độ), thường dùng dịch vụ taxi Uber để về nhà an toàn sau những buổi tối đi chơi cùng bạn bè. Sử dụng dịch vụ taxi có xuất xứ từ San Francisco (Hoa Kỳ) được cô xem như một lựa chọn an toàn vì cô hay bị một đám đàn ông trẻ tuổi lái xe theo chọc ghẹo khi đi một mình.
“Nó dường như là lựa chọn an toàn nhất của tôi” - cô Singh nói sau khi đã dùng dịch vụ này 8 tháng. “Dù có cảm giác bị theo dõi… rằng ai đó biết người lái xe là ai và bạn đang ở đâu, nhưng tôi đoán bạn luôn tin rằng nếu đó là một công ty nước ngoài, họ sẽ làm việc tốt hơn so với các hãng taxi địa phương”.
Nhưng sự tin tưởng của các hành khách vào sự an toàn của dịch vụ Uber ở Ấn Độ hóa ra chỉ là một ảo tưởng, sau khi một tài xế dịch vụ này đã cưỡng hiếp một nữ giám đốc một công ty tài chính khi cô bắt taxi về nhà vào thứ 6 tuần trước (5-12). Điều đáng nói, thủ phạm của vụ cưỡng hiếp mới này đã từng bị buộc tội trong một vụ cưỡng hiếp tương tự.
Điều này cho thấy Uber biết rất ít về các tài xế được họ gửi đến để đưa đón hành khách, bao gồm các nữ hành khách dễ bị tổn thương bởi các cuộc tấn công tình dục phổ biến tại Ấn Độ. An toàn cho giới nữ đã trở thành một đề tài nhạy cảm tại Ấn Độ kể từ tháng 12-2012, sau khi một phụ nữ bị cưỡng hiếp tập thể trên một xe buýt ở New Delhi. Vụ việc đã châm ngòi cho những làn sóng biểu tình phản đối trên khắp cả nước.
Ngay sau đó, chính quyền trung ương Ấn Độ đã yêu cầu tất cả các tiểu bang cấm dịch vụ của Uber, đã đi vào hoạt động từ 15 tháng qua ở 11 thành phố của Ấn Độ và có mức tăng trưởng bình quân 30-40% mỗi tháng. Từ đầu tuần (8-12), dịch vụ này bị cấm ở thủ đô Ấn Độ.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng chỉ vì một sự cố riêng lẻ mà đổ lỗi cho dịch vụ quốc tế này là bất công, vì vấn đề mấu chốt không phải nằm ở ứng dụng kết nối tài xế-hành khách này. “Cấm đường sắt vì tai nạn xe lửa hay cấm xe buýt vì tai nạn xe buýt là không đúng đắn” - Nitin Gadkari, Bộ trưởng Đường bộ Ấn Độ, nói hôm 9-12.
Cô Singh cũng đồng ý với điều này: “Vấn đề không phải là taxi Uber hay taxi truyền thống, mà là do chuẩn mực đạo đức của xã hội”. Uber chưa có phản ứng gì về lệnh cấm, nhưng cho biết sẽ hợp tác đầy đủ với các nhà chức trách để đưa kẻ cưỡng hiếp ra trước công lý.
Trong khi đó, Bộ trưởng Nội an Rajnath Singh nói trước quốc hội hôm 9-12 rằng sẽ xem xét “trách nhiệm pháp lý” của Uber trong vụ cưỡng hiếp mới nhất. Trong khi các hãng taxi truyền thống bị buộc phải có xác minh của cảnh sát về tất cả tài xế của hãng, việc này cũng không đảm bảo tất cả tài xế taxi truyền thống đều chưa hề có tiền án tiền sự, vì Ấn Độ chưa có cơ sở dữ liệu quốc gia về hồ sơ hình sự.
“Bạn có thể kiểm tra lý lịch của bất kỳ ai ở nước này hay không? Câu trả lời là không” - Ajai Sahni, Giám đốc điều hành Viện Quản lý xung đột New Delhi, nói.
 |
Tài xế Uber vụ cưỡng hiếp mới nhất ở Ấn Độ đã bị bắt. |
Các nhà hoạch định chính sách Ấn Độ đã bàn về vấn đề này từ lâu. Từ những năm 1990, ý tưởng về việc thiết lập một hệ thống máy vi tính tập trung tất cả hồ sơ tội phạm quốc gia đã được đưa ra. Năm 2009, New Delhi đã dành ra 20 tỷ rupee (323 triệu USD) cho dự án này, nhưng cho đến nay vẫn rất ít tiến triển.
Việc xác minh của cảnh sát chỉ đơn thuần là đến nhà tài xế để kiểm tra, hoặc liên hệ với sở cảnh sát quê nhà của tài xế đó nếu anh ta là dân nhập cư. “Quá trình này chỉ tạo cơ hội cho cảnh sát ăn hối lộ” - ông Sahni nói.
Dịch vụ Uber hoạt động dựa trên một ứng dụng smartphone giúp kết nối người cần di chuyển và tài xế. Tính đến tháng 8-2014, Uber đã có ở 45 quốc gia và hơn 200 thành phố trên thế giới, được định giá 18,2 tỷ USD.
