Từ đầu tháng 11 đến nay, tỷ giá ngoại tệ niêm yết tại các NHTM liên tục tăng, đáng chú ý những ngày giữa tháng 11 tỷ giá đã đạt mức bán ra cao nhất 21.430 đồng/USD và NHNN phải thông báo không điều chỉnh tỷ giá để ổn định thị trường. Động thái này theo các chuyên gia do vào những tháng cuối năm tỷ giá thường tăng và có thể hạ nhiệt sau Tết Nguyên đán.
Biến động trong biên độ
Ngày 1-11, giá USD bán ra tại các NH khoảng 21.300-21.315 đồng/USD; ngày 4-11, giá bán ra từ 21.315-21.330 đồng/USD; ngày 13-11, tỷ giá bắt đầu xu hướng tăng mạnh khi các NH nâng giá mua bán USD từ 5-20 đồng, giá mua vào từ 21.230-21.275 đồng/USD, bán ra thấp nhất là 21.325 đồng/USD và cao nhất 21.350 đồng/USD. Sacombank là NH khá mạnh tay nâng giá USD khi tăng 30 đồng ở chiều mua vào lên 21.260 đồng/USD và nâng 20 đồng chiều bán ra lên 21.350 đồng/USD.
Trong những ngày đầu tuần này, tỷ giá tiếp tục nóng lên khi mỗi ngày các NH đều nâng giá 2 lần vào buổi sáng và buổi chiều. Đỉnh điểm vào ngày 18-11, vào phiên mở cửa giá mua vào của các NHTM từ 21.270-21.320 đồng/USD và bán ra từ 21.370- 21.400 đồng/USD, trong khi tỷ giá bình quân liên NH vẫn được giữ ổn định ở mức 21.246 đồng/USD, giá mua bán USD của Sở Giao dịch NHNN là 21.200/21.400 đồng/USD.
DongABank được ghi nhận là NH có giá bán ra cao nhất trong sáng 18-11, song đây chưa phải điểm dừng của tỷ giá khi chiều cùng ngày tỷ giá tiếp tục tăng khoảng 25-50 đồng, mức bán ra tại các NH phổ biến quanh 21.420 đồng/USD, riêng Sacombank bán ra 21.430 đồng/USD. Như vậy tính từ đầu tháng đến nay, tỷ giá USD đã tăng hơn 100 đồng/USD.
Mặc dù mức tăng tỷ giá của các NHTM vẫn nằm trong biên độ cho phép ±1% so với tỷ giá bình quân liên NH và khoảng cách giữa giá mua vào bán ra còn khá xa, cho thấy vẫn chưa có áp lực về cầu ngoại tệ. Tuy nhiên, sự đột biến của tỷ giá cũng đã có tác động đến tâm lý thị trường, bởi kể từ cuối năm 2011 đây là lần đầu tiên các NH tăng giá trong phiên mở cửa sau đó lại tiếp tục nâng mạnh giá bán 50 đồng trong ngày, đồng thời giá bán ra đã vượt mức niêm yết của Sở Giao dịch NHNN.
Không điều chỉnh tỷ giá
Cũng như những lần trước, khi thị trường ngoại tệ biến động tăng mạnh, NHNN cũng đã tiếp tục trấn an thị trường bằng thông điệp không điều chỉnh tỷ giá vào ngày 18-11. Theo NHNN, tỷ giá giao dịch trên thị trường có diễn biến tăng nhưng vẫn ở mức thấp dưới mức trần tỷ giá theo quy định của NHNN. Nguyên nhân chủ yếu do yếu tố tâm lý trước tin đồn về việc NHNN điều chỉnh tăng tỷ giá; một số TCTD có nhu cầu mua ngoại tệ để cải thiện trạng thái vào dịp cuối năm nhưng nhu cầu không lớn.
Vào cuối năm, nhu cầu ngoại tệ của DN thường tăng đột biến, đây là diễn biến có tính mùa vụ. Một là do DN phải thanh toán đơn hàng nhập khẩu máy móc, hàng hóa mùa tiêu dùng cuối năm. Hai là do đây thường là thời điểm đáo hạn của các hợp đồng tín dụng ngoại tệ, tín dụng ngoại tệ tăng trưởng mạnh thì cầu ngoại tệ để trả nợ càng cao, đẩy tỷ giá tăng. TS. Cao Sỹ Kiêm |
NHNN khẳng định không có lý do gì để điều chỉnh tỷ giá. Thứ nhất, cung cầu ngoại tệ vẫn ổn định, nguồn cung ngoại tệ diễn biến tích cực trong khi chưa xuất hiện nhu cầu lớn về ngoại tệ. Trong 10 tháng năm 2014 cả nước xuất siêu 2,36 tỷ USD, cán cân thanh toán tổng thể thặng dư ở mức cao trên 11 tỷ USD.
Thứ hai, giải ngân FDI và nguồn kiều hối đều tăng so với cùng kỳ năm trước và tiếp tục diễn biến khả quan trong thời gian tới, nhất là vào dịp cuối năm. Thứ ba, trên thị trường ngoại tệ, doanh số giao dịch, hoạt động mua bán ngoại tệ diễn ra bình thường, không có gì đột biến.
Hệ thống TCTD tiếp tục mua ròng ngoại tệ từ khách hàng tổ chức và cá nhân, cho thấy nhu cầu ngoại tệ của khách hàng không những được đáp ứng đầy đủ mà tổ chức và cá nhân còn bán ngoại tệ cho các TCTD. NHNN cho biết sẽ tiếp tục điều hành tỷ giá theo hướng ổn định, điều hành đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ để đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối, kể cả sẵn sàng bán ngoại tệ can thiệp trong trường hợp cần thiết.
Chưa hạ nhiệt ngay
Sau khi thông điệp ổn định tỷ giá đưa ra, giá mua bán USD trên biểu niêm yết của các NHTM ngày 19-11 đã hạ nhiệt, song mức giảm khá nhỏ, chỉ từ 10-20 đồng, giá bán ra vẫn phổ biến ở mức 21.400-21.410 đồng/USD. Theo một chuyên gia tài chính, sở dĩ tỷ giá liên tục biến động trong thời gian qua và luôn hạ nhiệt chậm xuất phát từ nguyên nhân tín dụng ngoại tệ những tháng qua tăng nhanh do lãi suất thấp, đối tượng cho vay có mở rộng.
Trước năm 2014, NH chỉ được cho vay ngoại tệ chủ yếu các loại hàng hóa dịch vụ nhập khẩu, trả nợ nước ngoài, các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu, DN xuất khẩu. Khi Thông tư 29/2013/TT-NHNN bắt đầu có hiệu lực từ năm 2014, NHTM đã có thể mở rộng cho vay ngoại tệ đối với 5 lĩnh vực ưu tiên.
Thống kê của NHNN, tính đến cuối tháng 8, tăng trưởng tín dụng đạt khoảng 4,5%, trong đó dư nợ VNĐ tăng trưởng 3,06% trong khi dư nợ ngoại tệ tăng gấp 3 lần, đạt 10,56%. NHNN chi nhánh TPHCM cho biết đến hết quý III, tín dụng ngoại tệ tăng trưởng 13,48%, trong khi tín dụng VNĐ chỉ tăng 4,65%. Điều này ít nhiều đã có tác động đến diễn biến tỷ giá thời gian qua.
 |
Ảnh minh họa: LONG THANH |
Đối với thị trường ngoại hối, từ đầu năm đến nay NHNN luôn khẳng định sẽ điều hành tỷ giá theo hướng ổn định. Tuy nhiên, để theo đuổi mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12-14%, NHNN vẫn đang cho phép các NH mở rộng tín dụng ngoại tệ.
Mặc dù NHNN cho rằng dư nợ ngoại tệ tăng mạnh vẫn nằm trong giải pháp điều hành linh hoạt có kiểm soát và điều này hoàn toàn có cơ sở khi dự báo cán cân thanh toán tổng thể năm nay vẫn tiếp tục thặng dư ở mức cao, nhưng sự tăng trưởng đáng kể của dư nợ tín dụng ngoại tệ cộng với quan hệ cung cầu của thị trường gần đây đã gây ra những cơn sóng không dứt trên thị trường tỷ giá. Sóng càng nhiều tâm lý chú ý đến kênh đầu tư ngoại tệ ngày càng cao khiến thị trường không ngừng biến động.
