Đến nay Tổng cục Hải quan đã công nhận chế độ ưu tiên cho 24 DN với kim ngạch xuất nhập khẩu chiếm 25% cả nước, trong đó có 14 DN đầu tư nước ngoài (FDI), 9 DN trong nước. Lợi ích khi được công nhận DN ưu tiên là 100% lô hàng được phân luồng xanh, giảm thời gian, chi phí làm thủ tục hải quan.
Giảm thời gian, chi phí
Khi được áp dụng chế độ ưu tiên trong lĩnh vực hải quan, DN sẽ hưởng nhiều ưu tiên trong thông quan, như miễn kiểm tra hồ sơ hải quan, miễn kiểm tra thực tế hàng hóa (trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng); được sử dụng bộ chứng từ bao gồm hóa đơn thương mại, giấy đóng gói hàng hóa, lệnh giao hàng và bản tự kê khai thuế đóng dấu, ký tên của đại diện DN trong trường hợp hệ thống dữ liệu của cơ quan hải quan gặp sự cố hoặc tạm dừng hoạt động; không phải đăng ký với cơ quan hải quan định mức tiêu hao nguyên vật liệu; không phải nộp báo cáo thanh khoản với cơ quan hải quan với điều kiện DN có phần mềm quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu đáp ứng được yêu cầu quản lý, kiểm tra của cơ quan hải quan. Trong thời gian DN được áp dụng chế độ ưu tiên, cơ quan hải quan không kiểm tra sau thông quan tại trụ sở DN (trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng).
 |
Samsung là một trong những DN được ưu tiên hải quan. Ảnh: THIÊN THANH |
Đánh giá những lợi ích sau 3 năm thực hiện chế độ hải quan ưu tiên, đại diện Canon Việt Nam cho biết thời gian thông quan 1 lô hàng trước khi DN được công nhận ưu tiên hải quan là 5 phút, sau khi được công nhận còn lại 1 phút 30 giây. Tại Xí nghiệp Liên doanh Vietsovpetro, trước khi được công nhận DN ưu tiên thời gian thông quan 1 lô hàng 4 giờ, nay còn 30 phút. Đặc biệt phải kể đến Intel Products Việt Nam, thời gian thông quan 1 lô hàng trước khi được công nhận DN ưu tiên là 24 giờ, sau khi được công nhận chỉ mất 1 giờ.
Đại diện Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam cho biết từ khi được ưu tiên hải quan, DN đã giảm đáng kể về chi phí nguồn nhân lực, tổng chi phí tiết kiệm 15 triệu đồng/tháng do các lô hàng được miễn kiểm tra (cắt giảm 2 nhân sự lương trung bình 7,5 triệu đồng/tháng). Tương tự, Công ty TNHH Sumidenso Việt Nam đã tiết kiệm được 3.550USD/tháng chi phí mở tờ khai ngoài giờ cho đại lý làm thủ tục hải quan.
Tổng công ty Lương thực Miền Nam (Vinafood 2) cho biết lợi ích khi thực hiện chế độ hải quan ưu tiên là 100% lô hàng được phân luồng xanh, tiết kiệm rất nhiều thời gian kiểm tra hàng hóa. Hơn thế nữa Vinafood 2 tạo được uy tín về thời hạn giao hàng nên thu hút được nhiều đối tác ký kết mua gạo, tăng sản lượng và kim ngạch xuất khẩu. Theo đó, tần suất mở tờ khai hải quan xuất khẩu gạo của công ty mỗi ngày từ 5-7 tờ tăng lên 20-25 tờ khai (do đóng container).
Sẽ tăng số lượng DN
Hiện, có 3 loại hình DN ưu tiên hải quan với các điều kiện cụ thể về kim ngạch. Theo đó, DN được ưu tiên trong xuất nhập khẩu tất cả mặt hàng phải có kim ngạch xuất nhập khẩu tối thiểu đạt 200 triệu USD/năm. DN được ưu tiên trong xuất khẩu hàng hóa là nông sản, thủy sản, dệt may, da giày và nhập khẩu hàng hóa là nguyên phụ liệu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu nêu trên kim ngạch xuất khẩu tối thiểu đạt 50 triệu USD/năm. DN được Bộ Khoa học - Công nghệ cấp giấy chứng nhận là DN công nghệ cao theo quy định của Luật Công nghệ cao được ưu tiên trong nhập khẩu hàng hóa phục vụ sản xuất; xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao không quy định về kim ngạch.
Bà Lê Thu, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan), cho biết theo Luật Hải quan sửa đổi, chế độ ưu tiên đối với DN được quy định tại Mục 2, Chương III, với 4 điều về điều kiện áp dụng chế độ ưu tiên; chế độ ưu tiên đối với DN; trách nhiệm của cơ quan hải quan trong việc thực hiện chế độ ưu tiên; trách nhiệm của DN được áp dụng chế độ ưu tiên. Một số nét nổi bật được quy định trong Luật Hải quan sửa đổi, như cho phép Hải quan Việt Nam được ký kết thỏa thuận công nhận chế độ DN ưu tiên lẫn nhau với các quốc gia, vùng lãnh thổ; Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan xét, công nhận, gia hạn, tạm đình chỉ, đình chỉ việc áp dụng chế độ ưu tiên cho DN…
“Việc luật hóa quy định về chế độ ưu tiên với DN đã tạo ra được khung khổ pháp lý cao nhất đối với hoạt động này, giúp quá trình đàm phán, thỏa thuận về công nhận chế độ ưu tiên lẫn nhau giữa Hải quan Việt Nam và hải quan các nước có nhiều thuận lợi. Sự minh bạch này cũng giúp cộng đồng DN tin tưởng, yên tâm khi tham gia chương trình DN ưu tiên” - bà Thu nói.
Tuy nhiên, theo bà Thu, lộ trình thực hiện quy định về chế độ ưu tiên với DN sẽ căn cứ vào tình hình phát triển thực tế của nền kinh tế đất nước. Đặc biệt, với đặc thù của phần lớn DN xuất khập khẩu nước ta có quy mô nhỏ và vừa, nên để đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật trong nước và chuẩn mực của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO), DN cần có thời gian để hoàn thiện nhiều tiêu chí. Khi DN tham gia và đón nhận, phát huy được các lợi thế do chương trình DN ưu tiên mang lại sẽ giúp họ có điều kiện để đầu tư mở rộng, phát triển sản xuất.
