Metro Việt Nam được cấp phép bán buôn nhưng vẫn triển khai các dịch vụ bán lẻ. Trước hành vi này, Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam đã kiến nghị cơ quan quản lý tiến hành thanh kiểm tra các cơ sở kinh doanh của Metro. ĐTTC đã trao đổi với Luật sư Nguyễn Kiều Hưng, Hãng Luật Giải Phóng, xung quanh vấn đề này.
PHÓNG VIÊN: - Theo ông, việc tổ chức bán lẻ của Metro có vi phạm quy định hiện hành và gây ra những thiệt hại?
 |
-Luật sư NGUYỄN KIỀU HƯNG: - Tôi từng là khách hàng của Metro nhưng cũng không hiểu tại sao mua hàng tại Metro lại cần có thẻ. Sau này tìm hiểu mới biết Metro chỉ được cấp phép bán buôn. Theo giải thích từ ngữ quy định tại Khoản 7 Điều 3 Nghị định 23/2007/NĐ-CP ngày 12-2-2007, “bán buôn” được hiểu là hoạt động bán hàng hóa cho thương nhân, tổ chức khác; không bao gồm hoạt động bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng.
Nhưng thực tế, dù không biết chiếm tỷ lệ bao nhiêu nhưng dễ dàng nhận thấy một số lượng lớn khách hàng của Metro là người tiêu dùng cuối cùng, có nghĩa Metro đang kinh doanh với hình thức bán lẻ. Việc buộc khách hàng phải có thẻ và chỉ cấp cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể chỉ là chiêu lách luật để Metro hợp pháp hóa hoạt động trong thời gian qua. Theo một số báo phản ánh, khách hàng không có thẻ vẫn có thể mua hàng tại Metro.
Hành vi này của Metro được xem là kinh doanh không đúng ngành nghề ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, sẽ bị phạt 1-5 triệu đồng theo quy định tại Khoản 1 Điều 6 Nghị định 185/2013/NĐ-CP ngày 15-11-2013 của Chính phủ; đồng thời có thể bị xem xét thêm hành vi vi phạm về hợp đồng giao kết với khách hàng, tức giao kết không đúng đối tượng khách hàng (bản lẻ). Lách luật hoạt động bán lẻ xảy ra trong một thời gian dài, Metro đã cạnh tranh trực tiếp và gây thiệt hại cho các nhà bán lẻ khác.
- Metro tổ chức dịch vụ bán lẻ cùng với bán buôn nhiều năm qua nhưng không ai lên tiếng. Phải chăng cơ quan quản lý không biết hay còn kẽ hở pháp luật?
- Việc cơ quan chức năng chưa làm tròn trách nhiệm của mình cũng như có kẽ hở của pháp luật là một trong các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Thí dụ, việc lách luật của Metro do sự chưa hoàn thiện của hệ thống pháp luật, đặc biệt quy định về đăng ký kinh doanh, đầu tư. Trong rất nhiều văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực này, chỉ có Nghị định 23 đề cập đến khái niệm bán buôn.
Tuy nhiên, trách nhiệm đầu tiên thuộc về cơ quan cấp giấy phép hoạt động cho Metro. Điểm d Khoản 1 Điều 163 Luật Doanh nghiệp quy định: Cơ quan đăng ký kinh doanh trực tiếp hoặc đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra doanh nghiệp theo những nội dung trong hồ sơ đăng ký kinh doanh.
Cũng tại Khoản 1 điều luật này, Điểm đ quy định: Cơ quan đăng ký kinh doanh có quyền xử lý vi phạm các quy định về đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật; thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và yêu cầu doanh nghiệp làm thủ tục giải thể theo quy định của luật này. Như vậy, cần xác định có hay không Metro có hành vi vi phạm và cơ quan cấp phép có thực hiện quyền hạn, trách nhiệm của mình. Từ đó, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền có biện pháp xử lý phù hợp.
- Nếu Metro tuân thủ quy định với tư cách là nhà bán buôn không thể xảy ra chuyện 1 tỉnh có 3-4 cơ sở. Trách nhiệm của cơ quan cấp phép đến đâu khi để xảy ra tình trạng này, thưa ông?
- Metro được cấp phép hoạt động tại những vị trí đắc địa ngay trung tâm các thành phố lớn, gần với các nhà bán lẻ khác đã ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của các doanh nghiệp này. Dư luận cũng đặt vấn đề vai trò của cơ quan quản lý nhà nước ở đâu trong lúc biết Metro chỉ được phép bán buôn, nhưng lại cho phép Metro hoạt động tại những địa điểm cạnh tranh trực tiếp với các doanh nghiệp bán lẻ và cũng biết chính sự nhập nhằng giữa bán buôn và bán lẻ sẽ dẫn đến khả năng Metro sẽ bán lẻ, bởi có cầu ắt sẽ có cung.
Quy trình cấp phép của Metro trải qua nhiều công đoạn, trong đó có khâu thẩm định địa điểm, thẩm quyền chấp thuận địa điểm không thuộc trách nhiệm trực tiếp của cơ quan cấp phép, nhưng nhìn ở góc độ tổng thể về quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, chính quyền sở tại phải có trách nhiệm.
- Metro cũng đang dính nghi án trốn thuế, chuyển giá. Nếu chứng minh được họ trốn thuế, chuyển giá liệu có thể truy thu?
- Có thể, nếu còn thời hiệu. Tùy theo tính chất, mức độ để các cơ quan chức năng quyết định xử lý hành chính hay hình sự. Theo đó thời hiệu xử lý vi phạm hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ được áp dụng tương ứng. Điểm a Khoản 1 Điều 6 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định: Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 1 năm, trừ các trường hợp sau: vi phạm hành chính về kế toán; thủ tục thuế; phí, lệ phí; kinh doanh bảo hiểm; quản lý giá; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; xây dựng; sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả; quản lý lao động ngoài nước, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính 2 năm”.
Điều 23 Bộ luật Hình sự quy định: 1. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định như sau: a) 5 năm đối với các tội phạm ít nghiêm trọng; b) 10 năm đối với các tội phạm nghiêm trọng; c) 15 năm đối với các tội phạm rất nghiêm trọng; d) 20 năm đối với các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Nếu trong thời hạn quy định tại Khoản 2 điều này người phạm tội lại phạm tội mới mà bộ luật quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên 1 năm tù, thời gian đã qua không được tính và thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày phạm tội mới. Nếu trong thời hạn nói trên, người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có lệnh truy nã, thời gian trốn tránh không được tính và thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra tự thú hoặc bị bắt giữ.
- Xin cảm ơn ông.
