Bị thu phí do... cảng quá tải

Tình trạng quá tải tại cảng Cát Lái đang khiến doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu lao đao vì hàng hóa bị ách tắc, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh. Trong khi đó đơn vị quản lý cảng và các hãng tàu lại tranh thủ cơ hội để tăng phí và thu thêm phụ phí.

Phí chồng phí

	Để chuyển đổi công năng cảng Tân Cảng, từ ngày 1-9, SNP sẽ ngưng tiếp nhận các container hàng nhập khẩu về cảng này, trừ những container rút hàng vào kho CFS. Trước đó, từ ngày 1-7, SNP ngưng tiếp nhận hàng rỗng hạ tại cảng Tân Cảng (trừ những container rỗng hạ phục phục vụ đóng hàng tại chỗ).
	Ông Ngô Minh Thuấn, Phó Tổng giám đốc SNP

Theo phản ánh của các DN, từ ngày 15-7 Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn (SNP) tăng cước phí đối với nâng container tại bãi của cảng Cát Lái, từ bãi lên xe giao hàng từ ngày thứ 1 đến ngày thứ 6 đối với hàng khô và đông lạnh loại 20 feet giá 275.000 đồng, 40 feet lên 485.000 đồng và 45 feet lên 570.000 đồng. Đối với những container có thời gian lưu bãi càng dài ngày giá càng tăng cao.

Cụ thể, đối với container lưu bãi từ ngày thứ 7 đến ngày thứ 15, mức phí này được điều chỉnh gần như gấp đôi so với 6 ngày đầu tiên, với các mức tương ứng 715.000 đồng, 1.260.000 đồng và 1.480.000 đồng. Nhiều DN cho biết hàng nhập khẩu về cảng muốn thông quan nhanh để giải phóng hàng phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố: chờ kiểm tra chất lượng nhà nước, giám định của cơ quan quản lý chuyên ngành, chờ cảng bố trí xe bốc dỡ để soi chiếu container…

Giải thích về lý do tăng cước phí, ông Ngô Trọng Phàn, Phó Tổng giám đốc SNP, cho biết thời gian qua lượng container tồn tại cảng Cát Lái tăng cao, ảnh hưởng lớn  tới năng suất giải phóng tàu và chất lượng dịch vụ của cảng. Để khuyến khích khách hàng lấy hàng sớm, giảm thời gian lưu bãi tại cảng, SNP điều chỉnh mức phí nâng container giao khách hàng lũy tiến theo thời gian lưu bãi đối với container hàng khô và lạnh.

Cũng từ ngày 15-7, SNP thu phí đối với khách đăng ký lấy trước số container rỗng tại cảng Cát Lái để phục vụ khai báo hải quan điện tử. Theo đó, trong 2 ngày từ thời điểm khách đăng ký cấp trước số container đến lúc tới lấy, cảng sẽ thu phí 420.000 đồng/container 20 feet và 620.000 đồng/container 40 feet (mức 1). Riêng mức 2 và mức 3 tính thời gian từ 3-7 ngày áp dụng mức thu tăng từ 50-100% so với mức 1.

Giám đốc một DN logistics tại cảng Cát Lái cho biết, lợi dụng tình trạng này, các hãng tàu đã gửi thông báo đến khách hàng về việc thu phụ phí kẹt cảng đối với các container hàng nhập khẩu về cảng Cát Lái, mức thu 1.080.000 đồng (50 USD) đối với cont 20 feet và 2.160.000 đồng (100 USD) đối với cont 40 feet. Hiệu lực thực hiện sớm nhất từ ngày 21-7 và trễ nhất là ngày 1-8. Các hãng tàu giải thích khoản thu này nhằm bù đắp chi phí phát sinh khi tàu phải chờ cầu, thời gian làm hàng kéo dài cũng như chi phí nhiên liệu, nhân lực phát sinh. Nhưng DN logitstic đều biết là hãng tàu tận dụng cơ hội để phụ thu vì cước phí tuyến nội Á khá thấp.

Nhiều áp lực

Theo SNP, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá tải tại cảng Cát Lái. Đó là, hiện nay kim ngạch XNK tăng dẫn đến sản lượng các cảng biển tăng, trong đó cảng Cát Lái lượng hàng hóa xuất nhập rất lớn. Theo thống kê, sản lượng container thông qua các cảng biển TPHCM 6 tháng đầu năm 2014 tăng 13%, trong đó cảng Cát Lái tăng 12% so với cùng kỳ. Trong khi đó, 60% sản lượng hàng thông qua cảng Cái Mép phải chuyển về Cát Lái để làm thủ tục càng làm cho tình trạng quá tải gia tăng tại cảng.

DN bị thu phí do cảng bị quá tải. Ảnh: LONG THANH

Thứ hai, do việc siết chặt kiểm tra tải trọng phương tiện trên toàn quốc từ tháng 4-2014, các nhà xe phải gia tăng lượng xe để chở hàng hóa đúng quy định, theo đó các nhà xe phải có thời gian mua sắm thêm phương tiện, dẫn đến hàng hóa bị ùn ứ. Số lượng tàu đến cảng trễ so với lịch đăng ký do tình hình nghẹt tại các cảng nước ngoài như Tanjung Pelepas - Malaysia, Manila - Philippines, Hongkong, Thượng Hải, Singapore… kéo dài suốt từ cuối tháng 4 cho đến thời điểm hiện tại, cùng với các bất lợi về thời tiết mùa bão dẫn đến gây xáo trộn lịch cầu bến tại Cát Lái.

Thứ ba, việc tăng kích cỡ tàu của các hãng nhằm thay thế tàu nhỏ bằng tàu có tải trọng lớn, kết hợp tình trạng tàu đến trễ đã làm lượng hàng xuất tồn bãi bình quân tại cảng tăng cao, khu vực chứa hàng xuất luôn trong tình trạng quá tải. Cùng với đó, việc sửa chữa các tuyến đường cầu Phú Mỹ gây nên tình trạng ra vào khu vực cảng gặp khó khăn. Lượng container rỗng hiện nay tồn tại cảng nhiều, mặt bằng chứa container rỗng đang chuẩn bị bàn giao cho Tân Cảng nên việc bố trí mặt bằng hiện nay cũng bị hạn chế. Hàng hóa quá hạn nằm tại cảng không có doanh nghiệp đến làm thủ tục còn nhiều. Hiện cảng đang tìm hướng chuyển số hàng này đến nơi khác để giải phóng mặt bằng.

Với lý do giảm tải cho cảng, ngoài việc thay đổi cước phí liên tục trong thời gian gần đây, SNP có nhiều thông báo gửi các DN, hãng tàu về việc thay đổi tiếp nhận hàng hóa tại cảng. Theo đó, để giảm bớt áp lực cho cầu bến, đảm bảo năng suất giải phóng tàu và chất lượng dịch vụ của cảng, từ ngày 1-8, SNP sẽ tạm thời ngưng tiếp nhận container hàng nhập khẩu từ các cảng thuộc khu vực TPHCM và Bà Rịa - Vũng Tàu chuyển về cảng Cát Lái để giao hàng. Tuy vậy, đối với container hàng nhập khẩu chuyển từ các cảng thuộc hệ thống của SNP như TCOT, TCIT, TCCT vẫn được ưu tiên tiếp nhận.