Một hình thức cung cấp nicotine lỏng rất nguy hiểm đang tấn công thị trường Hoa Kỳ. Nó được gọi là e-liquid, bán theo lọ, theo gallon và cả theo thùng.
Chất độc e-liquid
Doanh số thuốc lá điện tử tại Hoa Kỳ năm 2013 đã nhanh chóng tăng gấp hơn 2 lần so với năm 2012, đạt tới 1,7 tỷ USD. Trong năm này, số lượng cửa hàng bán thuốc lá điện tử đã tăng gấp 4 lần. Theo đó, chất e-liquid chứa nicotine được chiết xuất từ thuốc lá pha trộn với hỗn hợp các hương liệu, chất tạo màu và dung môi hóa chất, được ví như nhiên liệu cho ngành công nghiệp thuốc lá điện tử, cũng phát triển nhanh chóng.
Theo các chuyên gia, e-liquid là thành phần quan trọng trong thuốc lá điện tử nhưng cũng là chất độc thần kinh cực mạnh, chỉ cần một lượng nhỏ nuốt phải hoặc hấp thụ qua da cũng có thể gây nôn mửa, co giật và thậm chí tử vong. Nồng độ nicotine trong e-liquid khác nhau, phần lớn nằm trong khoảng 1,8-2,4%, có thể khiến trẻ em ngộ độc. Nhưng trên internet hiện phổ biến loại có nồng độ cao hơn, thí dụ 10%. Ở nồng độ đó, một muỗng canh có thể giết chết người trưởng thành. Đặc biệt, nếu không có biện pháp bảo hộ khi pha trộn e-liquid, người lao động sẽ gặp nguy hiểm.
Các chai nhỏ e-liquid được người sử dụng mua về để thường xuyên bơm nạp cho thuốc lá điện tử. Các chuyên gia độc chất cảnh báo e-liquid ẩn chứa rủi ro đáng kể đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt với trẻ em vì chúng dễ bị quyến rũ bởi màu sắc óng ánh và hương thơm anh đào, chocolate hay kẹo cao su của e-liquid. Lee Cantrell, Giám đốc bộ phận San Diego thuộc Hệ thống kiểm soát chất độc California, cũng là giáo sư dược tại trường Đại học California, San Francisco (Hoa Kỳ), lo ngại trước sẽ xảy ra tai nạn trẻ nhỏ bị trúng độc nặng hoặc tử vong.
Báo cáo về tai nạn ngộ độc e-liquid, đặc biệt ở trẻ em, đang tăng vọt. Các trung tâm kiểm soát chất độc đã ghi nhận sự gia tăng đột biến các cuộc gọi cầu cứu. Trên toàn Hoa Kỳ, số lượng các ca liên quan đến e-liquid trong năm 2013 đã tăng gấp 3 lần so với năm 2012, đạt tới 1.351 ca và con số này đang trên đà tăng gấp đôi trong năm 2014, theo thông tin từ Hệ thống dữ liệu chất độc quốc gia. Trong số 1.351 ca của năm 2013 có 365 ca phải nhập viện, tăng gấp 3 lần số lượng của năm 2012.
Sự gia tăng ngộ độc không chỉ phản ánh sự nở nồi của thuốc lá điện tử, mà còn là hệ quả của sự thay đổi trong công nghệ. Ban đầu, phần nhiều thuốc lá điện tử là các thiết bị dùng một lần trông giống như thuốc lá thông thường. Nhưng rồi chúng biến tướng thành những thiết bị có kích thước lớn hơn, có thể tái sử dụng, tái nạp e-liquid.
Ở Kentucky, nơi có khoảng 40% trường hợp ngộ độc e-liquid liên quan đến người lớn, một phụ nữ đã nhập viện vì các vấn đề tim mạch sau khi thiết bị thuốc lá điện tử của cô bị vỡ, làm e-liquid tràn ra, sau đó được hấp thụ qua da. Ngày càng nổi lên nhiều bằng chứng cho thấy mối nguy hiểm của e-liquid. Đã có trường hợp một thanh niên tự tử bằng cách tiêm nicotine. Đầu năm 2014, một bé gái 2 tuổi ở thành phố Oklahoma vô ý uống một chai nhỏ nicotine lỏng của cha mẹ, đã bị nôn mửa dữ dội, phải đi cấp cứu. Trong số 74 vụ nhiễm độc nicotine và thuốc lá điện tử gọi báo Trung tâm kiểm soát chất độc Minnesota năm 2013, có 29 trường hợp liên quan tới trẻ nhỏ từ 2 tuổi trở xuống.
Ở Oklahoma, hầu hết 25 vụ xảy ra trong 2 tháng đầu năm 2014 đều dính dáng tới trẻ từ 4 tuổi trở xuống. Xét về nguy cơ ngộ độc tức thời, e-liquid nguy hiểm hơn rất nhiều so với thuốc lá, bởi chất lỏng được hấp thụ nhanh hơn ngay cả khi đã pha loãng. Điều báo động là rất nhiều người không biết e-liquid độc hại cho đến khi họ gặp phải sự cố.
Bát nháo thị trường
Không giống như kẹo cao su và các miếng dán nicotine, hiện tại thuốc lá điện tử và các thành phần của nó vẫn chưa bị pháp luật sờ tới. E-liquid nguy hiểm như thế nhưng cũng như thuốc lá điện tử, nó chưa bị chính quyền liên bang ra luật quản lý. E-liquid được pha trộn trên sàn nhà máy, thậm chí ngay trong cửa hàng rồi tung ra bán hợp pháp tại các đại lý và trên mạng, bán theo chai lọ, theo gallon và thậm chí bán cả thùng. Cục Quản lý Thuốc và Thực phẩm (FDA) tuy nói có kế hoạch kiểm soát thuốc lá điện tử nhưng chưa tiết lộ sẽ tiếp cận vấn đề này như thế nào.
Ước tính năm nay ở Hoa Kỳ sẽ có khoảng 1-2 triệu lít e-liquid được bán ra để tái nạp thuốc lá điện tử. Trang mạng Vaporworld.biz bán 1 gallon nicotine nồng độ 10% với giá 195USD. Trong khi đó, Liquid Nicotine Wholesalers có trụ sở tại Arizona tính giá 110USD 1 lít nicotine nồng độ 10% và trên trang web của mình, công ty tuyên bố sẵn sàng cung cấp thùng 55 gallon.
 |
Hiểm họa e-liquid nicotine lỏng. |
Một mối lo khác là những nhà sản xuất bên ngoài Hoa Kỳ, nổi bật từ Trung Quốc, không giao nicotine đúng nồng độ và độ tinh khiết như đã cam kết, trong khi nhiều người bán lẻ vẫn vô tư bán mà chẳng cần quan tâm thứ chất lỏng đó chứa những gì.
Chip Paul, CEO Công ty Palm Beach Vapors có trụ sở tại Oklahoma, điều hành hoạt động nhượng quyền thương mại 13 chi nhánh trên toàn quốc và có kế hoạch mở thêm 50 chi nhánh nữa trong năm nay, đã ví von: “Thị trường e-liquid hiện giờ bát nháo như thời miền Tây hoang dã. Mọi người có vẻ e ngại FDA ra quy định, nhưng chúng tôi thì hoan nghênh”. Cynthia Cabrera, Giám đốc Hiệp hội Thương mại giải pháp thay thế không khói thuốc, cũng bày tỏ sự ủng hộ nhà chức trách ra quy định, bao gồm cả quy chuẩn chai lọ phòng ngừa trẻ con táy máy, các nhãn cảnh báo cùng các tiêu chuẩn sản xuất.
