 |
Cuối tuần qua, NHNN đã ban hành Thông tư 06 quy định về việc cho vay đặc biệt của NHNN, tổ chức tín dụng (TCTD) khác đối với các TCTD lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, tác động đến sự ổn định của hệ thống, hoặc TCTD có nguy cơ mất khả năng chi trả do sự cố nghiêm trọng khác.
Đây được xem là hành lang pháp lý đầu tiên cơ cấu các NHTM yếu kém theo Đề án 254 của Chính phủ vừa ban hành.
Theo Thông tư 06, NHNN sẽ quyết định khoản cho vay đặc biệt đối với TCTD hoặc yêu cầu TCTD khác cho vay đặc biệt đối với TCTD. Trong đó, NHNN sẽ quyết định mức cho vay đặc biệt trên cơ sở mất khả năng chi trả của TCTD.
Đối với TCTD lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, đe dọa ổn định của hệ thống, lãi suất cho vay đặc biệt do NHNN quyết định trong từng trường hợp cụ thể. Lãi suất nợ quá hạn bằng 150% lãi suất cho vay. Căn cứ vào đề nghị của TCTD, tình hình khả năng chi trả thực tế của TCTD, NHNN quyết thời hạn cho vay, kỳ hạn trả nợ trong từng trường hợp cụ thể, nhưng thời hạn cho vay tối đa là 2 năm.
NHNN có thể xem xét gia hạn khoản cho vay đặc biệt trên khả năng chi trả thực tế của TCTD, nhưng thời gian gia hạn từng lần không vượt quá thời hạn cho vay lần đầu.
Riêng với TCTD có nguy cơ mất khả năng chi trả do sự cố nghiêm trọng, lãi suất cho vay là lãi suất tái cấp vốn được NHNN công bố trong từng thời kỳ. Lãi suất nợ quá hạn bằng 150% lãi suất cho vay và kỳ hạn cho vay tối đa dưới 1 năm. NHNN cũng có thể xem xét gia hạn khoản cho vay đặc biệt nhưng tổng thời hạn cho vay và gia hạn không quá 2 năm.
Căn cứ vào quyết định cho vay, Sở Giao dịch hoặc NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố thực hiện giải ngân khoản vay, theo dõi và thu hồi nợ vay. Khoản cho vay đặc biệt được ưu tiên hoàn trả trước tất cả các khoản nợ khác của TCTD, kể cả các khoản nợ có tài sản bảo đảm.
TCTD chỉ được sử dụng khoản cho vay đặc biệt để chi trả tiền gửi của người gửi tiền là cá nhân tại TCTD. Việc sử dụng khoản cho vay đặc biệt để chi trả tiền gửi của các đối tượng khác do Thống đốc NHNN quyết định từng trường hợp cụ thể.
Nghiêm cấm TCTD sử dụng khoản cho vay đặc biệt này để chi trả tiền gửi của người có liên quan của TCTD. Ngoài ra, Thông tư cũng quy định khi có nguồn trả nợ TCTD phải chủ động trả nợ NHNN, TCTD cho vay kể cả trường hợp khoản vay chưa đến thời hạn trả nợ. Đến thời hạn trả nợ, TCTD có trách nhiệm hoàn trả nợ đầy đủ gốc và lãi cho NHNN, TCTD cho vay.
Dư nợ khoản cho vay đặc biệt không hoàn trả đúng hạn sẽ được NHNN, TCTD cho vay chuyển sang nợ quá hạn kể từ ngày quá hạn. TCTD không trả được nợ khi đến thời hạn trả nợ, NHNN hoặc TCTD cho vay đề nghị thực hiện các biện pháp sau đây để thu hồi nợ gốc và lãi: Trích tài khoản tiền gửi của TCTD tại NHNN để thu nợ; từ các nguồn khác của TCTD; hoặc khoản cho vay đặc biệt được chuyển thành góp vốn, mua cổ phần của NHNN, TCTD khác tại TCTD thực hiện theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ…
Theo một chuyên gia NH, trong lộ trình xử lý cơ cấu hệ thống TCTD yếu kém đòi hỏi phải xây dựng một cơ chế cho vay đặc biệt phù hợp với tình trạng sức khỏe của từng TCTD yếu kém, giúp cho dòng vốn cho vay của NHNN, TCTD khác đến TCTD yếu kém hiệu quả hơn.
Đặc biệt, mở ra cơ chế mới trong việc cơ cấu hệ thống NHTM là cho phép NHNN, TCTD khi cho vay TCTD yếu kém có thể trở thành cổ đông sở hữu cổ phần tương đương với tỷ lệ vốn vay nếu TCTD yếu kém không có khả năng trả nợ.
